ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ - Η ΦΥΣΗ, ΟΙ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ, Η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ, ΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ

Αγαπώ πολύ το Μεσολόγγι κι όσοι με γνωρίζουν καλά, επίσης το γνωρίζουν! Είναι τα ξέγνοιαστα παιδικά μου καλοκαίρια κι ο ήλιος, που'χω κρύψει στη ψυχή. Καμιά φωτογραφία δεν μπορεί να αποτυπώσει τη μαγεία των χρωμάτων της λιμνοθάλασσας, τις αντανακλάσεις, το πορτοκαλί – χρυσό του ηλιοβασιλέματος... Θα αφήσω βέβαια κάποιες φωτος να μιλήσουν μόνες τους.

Πέρσυ στις 22 Οκτωβρίου 2016, ο δήμος Μεσολογγίου κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των πλημμυρών και των έντονων καιρικών φαινομένων στη περιοχή. Μια πτώση κεραυνού σε στύλους της ΔΕΗ δίπλα σε αντλιοστάσιομέσα στην πόλη του Μεσολογγίου προκάλεσε εκτεταμένη διακοπή ρεύματος, συσσωρεύοντας μεγάλες ποσότητες νερού. Μόλις η βλάβη αντιμετωπίσθηκε, στάθηκε δυνατή η άντληση των ομβρίων υδάτων.

Τα προβλήματα, σύμφωνα με την Περιφέρεια, αφορούσαν στις βασικές υποδομές, κατοικίες, φυτικό και ζωικό κεφάλαιο του δήμου και ιδιαίτερα στα δημοτικά διαμερίσματα Μεσολογγίου, Αιτωλικού και στις τοπικές κοινότητες Αγίου Γεωργίου, Ευηνοχωρίου, Αγίου Θωμά και Σταμνών. Ο πρωτοφανής όγκος νερού, που έπεσε στην περιοχή από τις πρωινές ώρες πέρσι, προκάλεσε καταστροφές σε σπίτια, ποιμνιοστάσια, αλλά και σε καλλιέργειες βαμβακιού, ελιάς και κηπευτικών.

Φέτος στις 10 και 11 Οκτωβρίου 2017 πραγματοποιήθηκαν ημερίδες για την 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και για τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας στο Μεσολόγγι. Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Υδάτων Δυτικής Ελλάδας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου) διοργάνωσε στο Μεσολόγγι ημερίδες στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα και της Οδηγίας για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας.

Τη Τρίτη 10/10 και ώρα 09:30 π.μ. έγινε η Ημερίδα με θέμα: «1η Αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (EL04)» στο Τρικούπειο Πολιτιστικό Κέντρο Μεσολογγίου (πλησίον παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού).

Και τη Τετάρτη 11/10 και ώρα 09:30 π.μ. Έγινε η Ημερίδα με θέμα: «Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (EL04)» στο Τρικούπειο Πολιτιστικό Κέντρο Μεσολογγίου.

Οι ημερίδες διεξήχθησαν στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, όπου η ολοκλήρωση του συνόλου των Σχεδίων Διαχείρισης αποτελεί ουσιαστικά υλοποίηση μίας ενιαίας πολιτικής για τα ύδατα κι η οποία τίθεται σε εφαρμογή για πρώτη φορά σε εθνικό επίπεδο και ικανοποιεί μια υποχρέωση της χώρας που καθυστερεί εδώ και έξι χρόνια, απελευθερώνοντας κοινοτικούς πόρους στους τομείς της ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης και αποφεύγοντας κυρώσεις και πρόστιμα.

Στη βάση αυτή και επικουρικά με τη διαβούλευση μέσω των ειδικά διαμορφωμένων ιστοσελίδων του Υπουργείου http://wfdver.ypeka.gr/ και http://floods.ypeka.gr/, οι εμπλεκόμενοι φορείς, οι ενδιαφερόμενοι και το κοινό καλούνται να συμμετέχουν ενεργά, μέσω ενός εποικοδομητικού διαλόγου και ανταλλαγής απόψεων. Η ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας ξεκινά από τοπικό επίπεδο και είναι ευθύνη όλων μας.

Η ενεργός συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων και του κοινού κρίνεται απαραίτητη και αποφασιστικής σημασίας προκειμένου η διαδικασία της διαβούλευσης να πραγματοποιηθεί αποτελεσματικά και με διαφάνεια. Οι απόψεις κατά τη διάρκεια των ημερίδων θα αποτελέσουν υλικό για τη διαμόρφωση των οριστικών Σχεδίων Διαχείρισης και των αντίστοιχων Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Ναι, το μέρος το γνωρίζω καλά και σας προτείνω οπωσδήποτε μια φορά στη ζωή σας τουλάχιστον να επισκεφθείτε το Μεσολόγγι... να μπείτε στο φως που κάνει τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου χρυσή την ώρα της δύσης. Αυτό σημαίνει και το όνομα της Ιερής Πόλης, δηλ. η πόλη ανάμεσα στις λιμνοθάλασσες, το Μεσολόγγι (mezzo laghi), μια πόλη επίπεδη και γραφική. Την αγαπούν οι ποιητές, οι ποδηλάτες, οι φυσιολάτρες, οι βιολόγοι... μια πόλη φιλική σε οικογένειες με παιδιά. Μια πόλη ηρώων, πηγή έμπνευσης για τον διάσημο Φιλέλληνα Λόρδο Βύρωνα και τον εθνικό ποιητή της Ελλάδας Διονύσιο Σολωμό.

Τα πριάρια, οι γαΐτες – ψαρόβαρκες χωρίς καρίνα-, τα ιβάρια και οι ψαροκαλύβες πάνω στους πασσάλους, το νησάκι της Κλείσοβας με την Αγία Τριάδα, η νησίδα του Αγίου Σώστη, η Μαύρη Αλυκή συνθέτουν στην περιοχή του Μεσολογγίου ένα μαγευτικό ...σχεδόν κινηματογραφικό σκηνικό. Η ώρα του ηλιοβασιλέματος δεν μπορεί να περιγραφεί, να αποτυπωθεί... Απλώς χάνεσαι στα χρώματα που λούζουν τα πάντα. Εντυπωσιακές στο σκηνικό και οι πελάδες, οι ψαροκαλύβες πάνω στους πασσάλους και με τις γαΐτες μέσα στα ακίνητα νερά να ολοκληρώνουν τον πίνακα.

Θα απολαύσετε ένα από τα ωραιότερα ηλιοβασιλέματά σας στην Ελλάδα. Ένας διαμορφωμένος ποδηλατόδρομος ενώνει το Μεσολόγγι με το νησί της Τουρλίδας από το 1885. Η ώρα του ηλιοβασιλέματος είναι απερίγραπτη, αφού ο ήλιος βουτάει μέσα στα ακίνητα νερά κι ανάλογα με την εποχή έχει τα πιο έντονα χρώματα ... πορτοκαλί, χρυσό, κόκκινο, ροζ... πορτοκαλοκόκκινο...

Θα βρεθείτε στο «ιερό» Μεσολόγγι “ελεύθεροι πολιορκημένοι” από τη φύση και την ιστορία. Το Μεσολόγγι είναι Σύμβολο της ελευθερίας της Ελλάδας!

Η ηρωϊκή έξοδος των πολιορκημένων αμάχων και πολεμιστών τον Απρίλιο του 1826 αποτέλεσε σταθμό στην παγκόσμια στρατιωτική ιστορία κι έγινε αιτία να ανακηρυχθεί η πόλη ιερή με διάταγμα του 1937. Το Μεσολόγγι είναι μνημείο της ιστορίας και του πολιτισμού.... κι ένας από τους μεγαλύτερους υγροβιότοπους της Μεσογείου. Η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού μαζί με το Δέλτα των ποταμών Αχελώου και Ευήνου αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους υγροβιότοπους της Μεσογείου. Κάθε χειμώνα καταγράφονται δεκάδες χιλιάδες υδρόβια στους υγροτόπους της περιοχής.

Το σύμπλεγμα ποταμών και λιμνοθαλασσών δημιουργήθηκαν τα τελευταία 10.000 χρόνια και εκτείνονται από τους πρόποδες της Βαράσοβας μέχρι τον κόλπο του Αστακού, σε ένα παραλιακό μέτωπο 50 χλμ. Είναι ένας από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της Ελλάδας, που προστατεύεται από τη Συνθήκη Ραμσάρ από το 1971. Πάνω από 300 είδη πουλιών βρίσκουν εδώ καταφύγιο. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία προτείνει διήμερη εξόρμηση στους υγροτόπους του Μεσολογγίου στις 27–29/10 καλώντας μέλη και υποστηρικτές να συμμετάσχουν. Προτείνει την εκδρομή ως κοντινή, οικονομική και ευχάριστη, στη διάρκεια της οποίας μπορείτε να παρατηρήσετε πάρα πολλά είδη πουλιών και σε σχετικά μεγάλους αριθμούς. Αναχωρούν το απόγευμα της Παρασκευής 27/10.

Το Μεσολόγγι με τις λιμνοθάλασσες, τις λωρίδες γης ανάμεσα στα διβάρια και τα υγρολίβαδα προσφέρει ατέλειωτες δυνατότητες να δείτε και να μάθετε τα πουλιά με πιθανότητα να παρατηρήσετε μέχρι και 100 είδη πουλιών! Οι λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου και Αιτωλικού και ένα δίκτυο υγροτόπων, που έχουν δημιουργηθεί ανάμεσα στις εκβολές των ποταμών Αχελώου και Ευήνου αποτελεί αναμφισβήτητα είναι μία από τις ωραιότερες και σημαντικότερες ορνιθολογικά περιοχές της χώρας. Οι φίλοι της παρατήρησης και της φωτογραφίας θα έχουν ατέλειωτες ευκαιρίες να δουν, να απολαύσουν, να καταγράψουν και να φωτογραφήσουν (κ.Ψύχας 6974510976).

Με το υγρό στοιχείο να κυριαρχεί σε έκταση 220.000 στρεμμάτων, η περιοχή έχει σχεδόν 300 είδη πουλιών, 50 είδη ψαριών, πλούσια χλωρίδα και μεικτά οικοσυστήματα που περιλαμβάνουν ποτάμιες και παραποτάμιες περιοχές, παραγωγικές καλλιέργειες, λιμνοθάλασσες, αλμυρόβαλτους, βάλτους με γλυκό νερό, λασποτόπια, εκτεταμένους καλαμώνες, λουρονησίδες και διάσπαρτους βραχώδεις λόφους. Οι λιμνοθάλασσες χρησιμοποιούνται ως ιχθυοτροφεία και αλυκές, ενώ οι βραχώδεις περιοχές και το γειτονικό όρος Αράκυνθος (όπου και τα στενά της Κλεισούρας) έχουν μεγάλη σημασία για τα αρπακτικά, που φωλιάζουν εκεί και κυνηγούν στα πεδινά και τις λιμνοθάλασσες.

Το Αυγοτάραχο, η «αδυναμία» του σουλτάνου και η δική μου! Το αποκαλούμενο “κερί” λόγω της επικάλυψης είναι φημισμένο σε ολόκληρο τον κόσμο. Το νόστιμο και μοναδικό αυτό προϊόν της Ελλάδας παράγεται στο Μεσολόγγι και κατοχυρώθηκε ως Προϊόν Ονομασίας Προελεύσεως (Π.Ο.Π.) των λιμνοθαλασσών – ένα από τα πέντε της Ευρώπης. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το μετέφεραν κατευθείαν στο χαρέμι του σουλτάνου... Σήμερα πιστεύω ότι είναι το superfood, που πρέπει να τρώνε τα παιδιά μας.

Τα παιδιά αγαπούν τον καταπράσινο κήπο των ηρώων, που δημιουργήθηκε το 1830 με εντολή του Κυβερνήτη Καποδίστρια. Εδώ θα δείτε τάφους αγωνιστών της Επανάστασης του 1821 και του Λόρδου Βύρωνα. Μπείτε στο Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης, που στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο του 1932, και στο Λαογραφικό Μουσείο. Η Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης περιλαμβάνει μια σπουδαία συλλογή έργων Ελλήνων ζωγράφων, γλυπτών και χαρακτών του 20ου αιώνα. Μια πόλη που αγαπάει την τέχνη και τιμά την ιστορία της Ελλάδας.

Το Μεσολόγγι έχει και τη κοσμοπολίτικη πλευρά του με ξενοδοχεία πόλης, καφέ, μπαράκια και εστιατόρια, που υποδέχονται τους επισκέπτες όλο τον χρόνο. Υπάρχει ζωή λόγω των φοιτητών από όλη τη χώρα. Ενώ μπορείτε να κάνετε σύντομες εξορμήσεις όπως στο Αιτωλικό, που απέχει μόλις 12 χλμ. Στη διαδρομή θα δείτε τις μεγάλες αλυκές και «βουνά» από αλάτι. Μια επίσης γραφική κωμόπολη χτισμένη πάνω σε μια νησίδα, που χωρίζει τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου από αυτήν του Αιτωλικού.

Εκτός από τις παραλιακές διαδρομές ... μπορείτε να διασχίσετε τα ήρεμα νερά της λιμνοθάλασσας. Να επισκεφθείτε πληρώνοντας κάποιον με ψαρόβαρκα για να επισκεφθείτε τα ιστορικά νησάκια όπως το Βασιλάδι, το Ντολμά ή να κάνετε καγιάκ ανάμεσα στα φλαμίνγκο. Η περιοχή προστατεύεται ως Εθνικό Πάρκο από το 2006, αλλά είχε τεθεί σε καθεστώς προστασίας ήδη από το 1971 μέσω της Σύμβασης Ραμσάρ για τους Υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας... προσελκύει μεγάλο αριθμό υδρόβιων και παρυδάτιων κατά τη μετανάστευση, την αναπαραγωγή ή το ξεχειμώνιασμα.

Τα πιο σημαντικά είδη που αναμένεται να παρατηρήσουμε στο διήμερο είναι η Βαλτόπαπια και η Βαρβάρα, Αργυροπελεκάνοι και Φοινικόπτερα, Λιμόζα, Τουρλίδα, Καρατζάς και Λεπτόραμφος Γλάρος, Αβοκέτα, Στρειδοφάγος, Αλκυόνη και από αρπακτικά Τσίφτης και Ψαραετός. Στην Κλεισούρα εκτός από τα Όρνια μπορούμε να παρατηρήσουμε αν είμαστε τυχεροί Χρυσαετό, Στικταετό και τον ένα και μοναδικό Μαυρόγυπα. Επίσης Κόρακα, Βραχοχελίδονα και Βραχοτσοπανάκους.

Ενημερωθείτε... ρωτήστε για τις παραδοσιακές μεθόδους εκτροφής και ψαρέματος στα διβάρια ή τη διαδικασία παραγωγής αυγοτάραχου. Επισκεφθείτε την ευρύτερη περιοχή των εκβολών του Αχελώου (ανάχωμα Λούρου, λιμνοθάλασσες Θολής, Προκοπάνιστου). Αξίζει μια επίσκεψη στις Αρχαίες Οινιάδες - αρχαία πόλη δυτικά των εκβολών του Αχελώου, όπου διασώζονται το θέατρο, το αρχαίο λιμάνι και τα νεώρια και προσφέρει αρκετές δυνατότητες παρατήρησης για μικρόπουλα και αρπακτικά. Ωραία είναι η δύση ηλίου στην Παναγιά τη Φοινικιά στα «τηγάνια» των αλυκών

Το φαράγγι της Κλεισούρας είναι μια περιοχή χαρακτηρισμένη ως «ιδιαίτερου φυσικού κάλλους» και κατάλληλη για παρατήρηση αρπακτικών. Η λιμνοθάλασσα με τις γραφικές «πελάδες» της (τα μικρά ξύλινα σπιτάκια πάνω σε πασσάλους, μέσα στο νερό) προστατεύεται από την γνωστή συνθήκη RAMSAR και αποτελεί περιβαλλοντικό πάρκο και οικοσύστημα. Το όνομα Μεσολόγγι πρωτοαναφέρθηκε από έναν Βενετό, ο οποίος περιέγραφε την μάχη του Λεπάντο κοντά στη Ναύπακτο. Η ένωση των δύο ιταλικών λέξεων, ΜΕΖΖΟ/MESSO και LAGHI το οποίο σημαίνει «ένα μέρος εν μέσω λιμνών» ή «ένα μέρος που περιβάλλεται από λίμνες» μάλλον οφείλεται ότι μέχρι το 1700 η πόλη βρισκόταν υπό Βενετική κατοχή.

Στα βορειοδυτικά του Μεσολογγίου υπάρχουν τα ερείπια της Πλευρώνας («Ασφακοβούνι»), μίας πόλης η οποία αναφέρεται στα έργα του Ομήρου. Συμμετείχε στον Τρωϊκό πόλεμο και καταστράφηκε από τον Δημήτριο τον Αιτωλικό. Η νέα πόλη, η οποία χτίστηκε στα ερείπια της παλιάς, ήταν μία από τις πιο σημαντικές της Αιτωλίας και είχε 30 πύργους και 7 πύλες. Οι ανασκαφές στην Πλευρώνα έφεραν στο φώς τα τείχη, το θέατρο της πόλης, τάφους, ένα ρωμαϊκό υδραγωγείο και πολλά κτίσματα.

Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1770, ο στρατός της πόλης ηττήθηκε από τους Οθωμανούς. Το Μεσολόγγι επαναστάτησε ξανά στις 20 Μαΐου του 1821 και ήταν μία από τις κύριες Ελληνικές δυνάμεις στον απελευθερωτικό αγώνα. Μετά από ένα χρόνο συνεχόμενων επιθέσεων και πείνας, οι κάτοικοι του Μεσολογγίου αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν έξοδο από την πόλη, την νύχτα της 10ης Απριλίου του 1826, η οποία έμεινε ονομαστή ως «Έξοδος του Μεσολογγίου». Εκείνη την περίοδο οι κάτοικοι της πόλης ήταν 10.500 από τους οποίους οι 3.500 ήταν οπλισμένοι. Λίγοι ήταν οι Μεσολογγίτες που επιβίωσαν κατά την Έξοδο.

Εξαιτίας της ηρωικής στάσης των Μεσολογγιτών, η πόλη δέχθηκε την τιμή να της αποδοθεί ο τίτλος της Ιερής Πόλης, η οποία είναι μοναδική στην Ελλάδα. Ο γνωστός φιλέλληνας Άγγλος ποιητής Λόρδος Βύρων, ο οποίος υποστήριζε την ελληνική προσπάθεια για απελευθέρωση, πέθανε στην πόλη το 1824. Αναφορά στο πρόσωπό του υπάρχει σε ένα κενοτάφιο το οποίο περιέχει την καρδιά του. Η πλατεία των πέντε Πρωθυπουργών με τις καφετέριες φανερώνει και τη πολιτική Κληρονομιά του Ιεράς Πόλης... πρόκειται για τον Σπυρίδων Τρικούπη και το γιο του Χαρίλαο Τρικούπη, τους αδελφούς Ζηνόβιο και Δημήτριο Βάλβη και τον Επαμεινώνδα Δεληγιώργη.

Επίσης στις 23 και 24 Οκτωβρίου 2017, η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης ΔιοίκησηςΑττικής, διοργανώνει στην Αθήνα ημερίδες στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα και της Οδηγίας για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας του Υδατικού Διαμερίσματος Αττικής. Οι ημερίδες διεξάγονται στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για την υλοποίηση της 1ης Αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και για την κατάρτιση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας.