Μεταφορά παραδοσιακών προϊόντων των νησιών μας με “το πανί και τον άνεμο”

Μια καινοτόμος οικολογική δράση έχει ξεκινήσει στα νησιά του Αιγαίου με ελληνικά παραδοσιακά προϊόντα να μεταφέρονται με ιστιοπλοϊκό και με σύνθημα και σήμα "το πανί και τον άνεμο". Τη δράση γνώρισα από το Εναλλακτικό παντοπωλείο της Καλύμνου και πραγματικά βρήκα το εγχείρημα σπουδαίο. Η δράση ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2018 κι είναι σε εξέλιξη στο Αιγαίο. Αφορά στην μεταφορά αγαθών από νησί σε νησί, αλλά και σε αγορές του εξωτερικού μόνο με τη βοήθεια του ανέμου.

Το απόγευμα στις 21 Ιουνίου 2019 έδεσε στο λιμάνι της Καλύμνου το οικολογικό ιστιοπλοϊκό σκάφος Avrora της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης SailMed με καπετάνιο τον Λουκά Γκουρτσογιάννη. Στόχος λοιπόν της SailMed είναι η αναβίωση του εμπορίου μέσω της ιστιοπλοϊας και δη με τον παραδοσιακό τρόπο πλεύσης. Βασικός γνώμονας η προστασία του Αρχιπελάγους, η διατήρηση του θαλάσσιου πλούτου, η ανάδειξη της ναυτικής μας κληρονομιάς και η προώθηση νησιώτικων προϊόντων. Προϊόντων αποκλειστικά παραδοσιακών και μοναδικών που επιλέγονται με κριτήριο την ποιότητα, την εντοπιότητα και κυρίως την πιστοποιημένη διατροφική παράδοση του Αιγαίου, με σκοπό να στηριχθούν μικροί παραγωγοί.

Η φετινή διαδρομή περιλαμβάνει 18 νησιά (Κέα, Άνδρος, Σκύρος, Αλόννησος, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Ψαρρά, Σάμος, Ικαρία, Πάτμος, Κάλυμνος, Αστυπάλαια, Αμοργός, Πάρος, Νάξος, Σύρος και Τήνος) απ’ όπου η Ομάδα παίρνει δωρεάν δείγματα προϊόντων και τα παραδίδει σε καταστήματα, που πουλάνε τέτοιου είδους αγαθά, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους παραγωγούς και στους εμπόρους να έρθουν σε επαφή και να συνεργαστούν. Το ιστιοπλοϊκό Avrora της SailMed καταφθάνει στα νησιά με χρήση των πανιών του.

Στο σκάφος υπάρχουν ηλιακά πάνελ με τα οποία λειτουργούν τα ψυγεία, ώστε τα ευπαθή προϊόντα να διατηρούνται δροσερά και φρέσκα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού Η ιστιοπλοΐα του μέλλοντος είναι μια πολύ καλή λύση στο Αιγαίο, που έχει σχεδόν συνεχώς ανέμους και όπου η ελληνική παράδοση χιλιετιών αποδεικνύει την δυνατότητα εμπορικής μεταφοράς με πανιά. Επίσης διοργανώνονται συχνά ενημερωτικές ημερίδες στα νησιά, που αφορούν τους παραγωγούς φυσικών, ντόπιων προϊόντων, τα καταστήματα πώλησης, τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, τα σχολεία, τους ναυτικούς ομίλους, τους περιβαλλοντικούς συλλόγους και την τοπική αυτοδιοίκηση. Στις ημερίδες επισημαίνεται κυρίως η ανάγκη να βρεθούν τρόποι μεταφοράς χωρίς αποτύπωμα άνθρακος στα επόμενα χρόνια.

Στην Κάλυμνο στήθηκε το πρώτο ράφι προώθησης προϊόντων νησιών του Αιγαίου στο «Εναλλακτικό Παντοπωλείο»... δείγματα λαδιού, ζυμαρικών, μυρωδικών, μελιού και γαλακτοκομικών ειδών. Πάνω στα προϊόντα έχει τοποθετηθεί ειδικό σήμα, που πιστοποιεί ότι μεταφέρθηκαν με “πανί”, με μηδενική εκπομπή ρύπων στα νερά του Αιγαίου. Αυτό προσδίδει προστιθεμένη αξία στην τιμή πώλησης των προϊόντων, γιατί ο αγοραστής παίρνει προϊόντα που έχουν μεταφερθεί με σύστημα φιλικό στην υγεία μας και στο περιβάλλον.

Την ίδια στιγμή ο κ. Γκουρτσογιάννης είχε επαφές με τοπικούς παραγωγούς ώστε γνωστά και ονομαστά προϊόντα της Καλύμνου να προστεθούν στα αντίστοιχα ράφια των υπολοίπων 17 νησιών. Η μη κερδοσκοπική οργάνωση SailMed έχει δράσει τα πέντε τελευταία χρόνια στην Ελλάδα με στόχο την αναβίωση της Sail Transport Network. Για την ιστορία, η STN είναι ο πρώτος οργανισμός ιστιοπλοϊκής μεταφοράς, που συγκροτήθηκε στη σύγχρονη τεχνολογικά εποχή μας (1999). Η Sail Med αποτελεί προέκταση αυτής της Δράσης στη Μεσόγειο και παρόμοιοι οργανισμοί σε όλο τον κόσμο, όπως η Fairtransport, η Timbercoast και η Sail Cargo, ακολουθούν με συνέπεια αυτό το σύστημα μεταφοράς φορτίου χωρίς ρυπογόνα καύσιμα, αλληλοσυνδέοντας τοπικές αγορές, από τον Ατλαντικό μέχρι τη βόρεια Ευρώπη.

Ο Λουκάς Γκουρτσογιάνης ενημέρωσε την ιδιοκτήτρια του «Εναλλακτικού Παντοπωλείου» στη Κάλυμνο, κ. Μαριάννα Πουλλά για την ιστιοπλοϊκή μεταφορά προϊόντων του Αιγαίου. Η ομάδα της AEGEAN CARGO SAIL (Ιστιοπλοϊκή μεταφορά φορτίου στο Αιγαίο), υποστηριζόμενη από τις STN και SAIL MED και τιμώντας την Αιγαιοπελαγίτικη παράδοση των «πανιών» και του «ανέμου», μεταφέρει με τον πλέον οικολογικό τρόπο αγαθά από το ένα νησί στο άλλο επιχειρώντας να εδραιωθεί στο χώρο. Η προσπάθεια αυτή έχει άμεση σχέση και με το παγκόσμιο κίνημα του Slow Food οι υποστηρικτές του οποίου διεκδικούν την αλλαγή του σημερινού μοντέλου διατροφής, προωθούν το καλό, καθαρό και δίκαιο φαγητό, προβάλλοντας την αξία της τοπικής παραδοσιακής κουζίνας, της γεύσης, της δίκαιης αμοιβής των παραγωγών, θέτοντας ως παράλληλο στόχο την καλή μεταχείριση των ζώων και τις φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές.

Σύμφωνα με τον κ. Λουκά Γκουρτσογιάννη το πετρέλαιο ως μέσον κίνησης θα καταργηθεί σύντομα και θα αντικατασταθεί από την αιολική ενέργεια και άλλες κινητήριες δυνάμεις, φιλικές στο περιβάλλον και τον άνθρωπο. Τα ιστιοπλοϊκά σκάφη μπορούν να αντικαταστήσουν τα ατμοκίνητα πλοία, τα οποία για λόγους οικονομίας κινούνται με ταχύτητες, που δεν έχουν μεγάλη διαφορά από την κίνηση των ιστιοφόρων. Οι μεταφορές των προϊόντων στην ξηρά, όπου αυτό είναι εφικτό, γίνονται με ένα ξύλινο ποδήλατο, χορηγία της coco-mat.bike

Το σημαντικό είναι πως υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για μεταφορά των αγαθών των νησιών μας στο εξωτερικό. Όπως ο ίδιος ο κ. Γκουρτσογιάννης μας ενημερώνει, φέτος μεταφέρθηκαν 1000 λίτρα λάδι από την Καλαμάτα στην Βενετία τα οποία από ’κει, μέσω ηλεκτρικού αυτοκινήτου, κατέληξαν στη Ζυρίχη, και πωλούνται όχι απλώς ως οικολογικά προϊόντα, αλλά και ως μεταφερόμενα με οικολογικό τρόπο. Επίσης υπάρχει αίτημα από τη Γαλλία να παραδοθούν επιλεγμένα προϊόντα του Αιγαίου τα οποία θα πωλούνται σε ειδική μπουτίκ ως μεταφερμένα με τον άνεμο. Όμως και στην Ελλάδα αρκετοί παραγωγοί των νησιών μας επιλέγουν αυτό τον τρόπο μεταφοράς, στην προσπάθεια να τα στείλουν απευθείας, και όχι μέσω Πειραιά, στο τελικό τους προορισμό. Το ιστιοπλοϊκό Avrora της SailMed θα δέσει πάλι στην Κάλυμνο τον Οκτώβριο.