Νησί από σκουπίδια αναδύεται ανάμεσα Κορσική κι Έλβα

Ανησυχία έχει προκαλέσει η δημιουργία ενός νησιού από σκουπίδια στις ακτές της Τοσκάνης ανάμεσα στη νήσο Έλβα και την Κορσική, το οποίο εμφανίζεται ευκαιριακά κι έχει χαρακτηριστεί ως ένα κυκλικό μη σταθερό χρονικά φαινόμενο. Έχει μήκος δεκάδων χιλιομέτρων κι αποτελείται από πλαστικά, μπουκάλια, καλαμάκια μέχρι ρούχα και παπούτσια, ενώ μικροπλαστικά κι άλλα υλικά έχουν διασπαστεί σε χιλιοστά. Αντίθετα με την αντίστοιχη Garbage patch στον Ειρηνικό, που έχει έκταση όσο τρεις φορές η Γαλλία, η νήσος της Μεσογείου σχηματίζεται ανάλογα με τα ρεύματα και από την πορεία των ανέμων ανάμεσα στην Κορσική και την Έλβα. Συνήθως ύστερα από δυνατές βροχές, όταν τα ρεύματα από τα βορειοδυτικά πιάνουν τις ιταλικές ακτές, παρασέρνουν τα απορρίμματα από τις ακτές των ποταμών. Φθάνοντας στο ύψος της Έλβας δεν μπορούν να φύγουν μακρύτερα, καθώς και το νότιο άκρο της Κορσικής χρησιμεύει ως κυματοθραύστης, δημιουργώντας μία στατική ζώνη.

Η Μεσόγειος είναι η θάλασσα με τη μεγαλύτερη πυκνότητα σε πλαστικό και η νήσος που σχηματίζεται έχει διπλάσια πυκνότητα από αυτή του Ειρηνικού. Ο υπεύθυνος της περιβαλλοντικής ομάδας Legambiente Toscana Ουμπέρτο Ματσαντίνι τόνισε ότι δεν πρέπει να μιλάμε για νήσο καθαυτή, «αλλά μία γλοιώδη σούπα από μικροπλαστικά, όπου τα πιο μεγάλα κομμάτια καταλήγουν στον πάτο». Η παρουσία του νησιού αυτού έχει επιβεβαιωθεί και από το Εθνικό Κέντρο Ερευνών κι έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό Nature. Ενώ δημιουργεί κι άλλα προβλήματα, καθώς δημιουργείται σε μία περιοχή που έχει χαρακτηρισθεί φυσική ζώνη διεθνούς ενδιαφέροντος και από το 1991. Το Ινστιτούτο Tethys δημιούργησε μία ζώνη προστασίας των θαλάσσιων θηλαστικών, καθώς η παρουσία τους εκεί είναι μεγάλη κι επειδή ακριβώς στην περιοχή αυτή φθάνει και η τροφή τους μέσω των ίδιων ρευμάτων, που παρασύρουν και τα απορρίμματα.

Η οργάνωση WWF έχει σημάνει τον κώδωνα του κινδύνου: η Μεσόγειος κινδυνεύει να μετατραπεί σε μία θάλασσα πλαστικού κι όχι νερού. «Όλα γίνονται τροφή για τα θαλάσσια όντα, και κατ' επέκταση και για εμάς. Μία έρευνα της γαλλικής οργάνωσης Expedition Med και της Legambiente περιγράφει πως στους μύες των φαλαινόπτερων βρίσκονται μικροπλαστικά. Και είναι εύκολο να φαντασθούμε πως μπορεί να βρίσκονται και σε εμάς τους ανθρώπους», τονίζει ο Ματζαντίνι. Η θάλασσά μας έχει ιδιαίτερες συνθήκες, καθώς είναι μία από τις μεγαλύτερες κλειστές υδάτινες λεκάνες. Πλούσια σε βιοποικιλότητα, αλλά και πολυάνθρωπη. Η Μεσόγειος είναι μία από τις ζώνες με τη μεγαλύτερη θαλάσσια κυκλοφορία και κατοικείται από πάνω από 150 εκατ. κατοίκους.

Το παγκόσμιο συνέδριο Our Ocean είναι ο ετήσιος σταθμός για την προστασία των ωκεανών της γης. Ηγέτες κρατών, κοινωνία των πολιτών, επιχειρήσεις, συνέρχονται για να ενημερωθούν για τις ανάγκες των θαλασσών, να προτείνουν λύσεις και κυρίως, να δεσμευτούν για την εφαρμογή τους.

Στην Ινδία, το ίδιο πρόβλημα έχει λάβει άλλες διαστάσεις. Ένα βουνό από απορρίμματα αρχίζει να υψώνεται με ρυθμό 10 μ. τον χρόνο στην περιφέρεια του Νέου Δελχί. Ήδη έχει φθάσει τα 65 μ., όμως υπολογίζεται πως σύντομα θα ξεπεράσει το διάσημο μνημείο του Ταζ Μαχάλ. Ήδη, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να τοποθετήσει φάρους επισήμανσής του για τα αεροσκάφη, που προσγειώνονται στην ινδική πρωτεύουσα. Και ας σημειωθεί πως εκεί συγκεντρώνεται μόνον το ένα τέταρτο από τα απορρίμματα που δημιουργούνται στην πόλη καθημερινά. Ορισμένες φορές, οι πλαγιές του καταρρέουν παρασύροντας και τους ανθρώπους, που καθημερινά αναζητούν τροφή και χρηστικά προϊόντα από τη μάζα του. Άλλες φορές προκαλούνται πυρκαγιές από το μεθάνιο που δημιουργείται από την οργανική ζύμωση των υλικών του. Η χωματερή αυτή έπρεπε να έχει κλείσει, όμως η κυβέρνηση δεν έχει βρει άλλο σημείο για τη μεταφορά της. Και αυτό συμβαίνει σε μία χώρα που η παραγωγή απορριμμάτων φθάνει μόλις τα 11 κιλά ανά κάτοικο, όταν στην Ευρώπη το ίδιο ποσοστό φάνει τα 70 κιλά και στις ΗΠΑ τα 90. Στις αρχές του χρόνου, η Ινδία, όπως και η Κίνα, σταμάτησε τις εισαγωγές πλαστικών απορριμμάτων, διότι αντί να πηγαίνουν για ανακύκλωση, ή καταστροφή, κατέληγαν σε παράνομες χωματερές.

Θάλασσες και ακτές της Ευρώπης: ενδιαφέροντα στοιχεία

Η θαλάσσια περιοχή που βρίσκεται υπό τη δικαιοδοσία των κρατών μελών της ΕΕ είναι μεγαλύτερη από τη συνολική έκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ΕΕ διαθέτει ακτογραμμή 68 000 χιλιομέτρων — μήκος τριπλάσιο της ακτογραμμής των Ηνωμένων Πολιτειών και σχεδόν διπλάσιο της ακτογραμμής της Ρωσίας. Αν συμπεριληφθούν οι χώρες μέλη του ΕΟΠ, Ισλανδία, Νορβηγία και Τουρκία, τότε το μήκος της ανέρχεται σε 185 000 χιλιόμετρα.

Σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της ΕΕ ζει σε απόσταση μικρότερη από 50 χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Η πλειοψηφία συγκεντρώνεται στις αστικές περιοχές κατά μήκος της ακτής. Το 2001, 70 εκατομμύρια άνθρωποι ή ποσοστό 14% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ ζούσε σε απόσταση 500 μέτρων από την ακτή.

Η θάλασσα είναι ο πιο δημοφιλής προορισμός διακοπών της Ευρώπης: το 63% των Ευρωπαίων παραθεριστών επιλέγουν τη θάλασσα ως προορισμό για τις διακοπές τους. Για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι 8 με 10 εκατομμύρια ψαράδες επιδίδονται στο ψάρεμα ως άθλημα ή για διασκέδαση, υποστηρίζοντας μια ευρωπαϊκή βιομηχανία μεταξύ 8 και 10 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Η εκτιμώμενη αξία των οικονομικών περιουσιακών στοιχείων σε απόσταση 500 μέτρων από τη θάλασσα είναι 500 έως 1 000 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι δημόσιες δαπάνες της ΕΕ για την προστασία των ακτογραμμών από τον κίνδυνο της διάβρωσης και των πλημμυρών αναμένεται να ανέλθουν σε 5,4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την περίοδο 1990-2020.

https://www.eea.europa.eu/el/themes/coast_sea/intro