ΞΑΠΛΩΣΤΡΕΣ ΣΤΑ 5 ΜΕΤΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΜΑ ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ

Oι ενοικιαζόμενες ξαπλώστρες πάνω στο κύμα, που δεν αφήνουν ελεύθερη τη πρόσβαση στους λουόμενους τέλος... εδώ και 3 χρόνια έχει καθοριστεί ότι οι ξαπλώστρες θα πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 5 μέτρα από το κύμα. Ήταν μια απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών και Εσωτερικών το 2015, που όρισε κάποια πλαίσια για τον τρόπο παραχώρησης των παραλιών αφήνοντας ελεύθερο χώρο για όλους τους λουόμενους, που επιθυμούν να απολαύσουν το μπάνιο τους χωρίς να πληρώνουν το αντίστοιχο αντίτιμο. Ακόμα κι αν μια επιχείρηση (λ.χ. ένα ξενοδοχείο) βρίσκεται ακριβώς μπροστά από μια παραλία, οφείλει υποχρεωτικά να διατηρεί ελεύθερη την πρόσβαση των λουομένων (αν αυτή είναι η μόνη δίοδος μέσω των εγκαταστάσεών του).

Κάθε καλοκαίρι έχουμε τα ίδια και στο μυαλό μου έρχεται μια όχι κι ευχάριστη περίπτωση στη Σάμο πριν αρκετά χρόνια. Η παραλία Ποτακάκι είναι τόσο όμορφη κι ήθελα να απολαύσω κι εγώ την άμμο της και το μπλε... αλλά ξαπλώστρες έκλειναν όλη τη παραλία κι άφηναν μόνο μια “μύτη” άμμου ελεύθερη. Τα τελευταίτα χρόνια όμως έχει γίνει κατανοητό ότι απαγορεύεται ρητώς η τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων στις παραλίες, οι ξαπλώστρες πάνω στο κύμα, καθώς και η τοποθέτηση ξύλινων δαπέδων, με εξαίρεση τους ξύλινους διαδρόμους.

Παράλληλα, απαγορεύονται οι «αφαιρούμενες σκιάδες» (τέντες ή κατασκευές σκίασης) στις παραλίες (επιτρεπόταν να καταλαμβάνουν έως 20 τ.μ. εκάστη) και η μίσθωση ακτών με αυθαίρετες κατασκευές (αρκούσε να έχει υποβληθεί αίτημα νομιμοποίησης). Οι τροχήλατες καντίνες μπορούν να μισθώσουν τον μισό χώρο από πέρυσι (έως 15 τ.μ., έναντι 30 τ.μ. που ίσχυε μέχρι και το 2014), ενώ απαγορεύεται να έχουν ηχητικές εγκαταστάσεις. Στις περιπτώσεις παραθαλάσσιων επιχειρήσεων, ο παραγόμενος θόρυβος δεν πρέπει να ξεπερνά τα 50 ντεσιμπέλ. Επίσης ο φωτισμός πρέπει να είναι χαμηλός και περιορισμένος, στο απολύτως αναγκαίο για λόγους ασφαλείας και καθοδήγησης.

Οι αιγιαλοί και παραλίες είναι, βάσει του Συντάγματος, δημόσιοι (εκτός συναλλαγής) και κοινόχρηστοι. Κάθε χρόνο, το υπουργείο Οικονομικών εκδίδει μια απόφαση με την οποία παραχωρεί το δικαίωμα απλής χρήσης τους στους Δήμους, που με τη σειρά τους μπορεί να το παραχωρήσουν σε ιδιώτες ή δημοτικές επιχειρήσεις. Η μέγιστη παραχωρούμενη επιφάνεια δεν μπορεί να ξεπερνά το 50% μιας παραλίας. Και η μέγιστη κάλυψη της χρήσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το μισό της έκτασης, που παραχωρήθηκε: πρέπει να υπάρχουν οριζόντιοι και κάθετοι διάδρομοι μήκους ενός μέτρου.

Οι «ομπρελάδες» πρέπει να καταλαμβάνουν έως 500 τ.μ. έκαστος και να διατηρούν ανάμεσά τους ελεύθερη ζώνη 100 μέτρων (και συνολικά να καταλάβουν έως το 50% μιας παραλίας). Η υποχρέωση ελεύθερης ζώνης δεν ισχύει για τις περιπτώσεις χρήσης της παραλίας από τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε επαφή με αυτήν. Ενώ δεν επιτρέπονται περιφράξεις επάνω στην άμμο. Η παραχώρηση απλής χρήσης δεν ακυρώνει την κοινοχρησία του αγαθού. Επίσης απαγορεύεται οποιαδήποτε κατασκευή, που συνδέεται μόνιμα με το έδαφος, όπως οι πακτώσεις με τσιμέντο.

Πού μπορεί να απευθυνθεί ένας πολίτης για να καταγγείλει παρανομίες στη χρήση μιας παραλίας; Τυπικά υπεύθυνοι είναι ο δήμος αλλά και το αρμόδιο Γραφείο Δημόσιας Περιουσίας (οι παλαιές Κτηματικές Υπηρεσίες). Αυτοψίες πρέπει να πραγματοποιούν και οι δύο για την τήρηση των όσων έχουν συμφωνηθεί, επομένως ο πολίτης μπορεί να απευθυνθεί σε οποιονδήποτε από τους δύο. Στην πραγματικότητα βέβαια, επειδή οι μισθώσεις παραλιών γίνονται κατά κανόνα σε τοπικούς επιχειρηματίες, είναι ίσως σοφότερο να απευθυνθεί κάποιος απευθείας στο Γραφείο Δημόσιας Περιουσίας, κάνοντας έγγραφη καταγγελία. Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις (λ.χ. ηχορρύπανση) ενδέχεται να εμπλέκεται και η αστυνομία.

Ειδικά για τις επιχειρήσεις που ενοικιάζουν μέσα θαλάσσιας αναψυχής, αποκλειστικά υπεύθυνο είναι το Λιμενικό Σώμα, το οποίο ορίζει και τους ειδικούς όρους λειτουργίας τους. Δυστυχώς, στην πράξη οι έλεγχοι από τις υπηρεσίες στις μισθώσεις είναι ελάχιστες, άλλοτε ελλείψει προσωπικού και άλλοτε ελλείψει βούλησης. Και φυσικά όλα τα παραπάνω δεν ισχύουν για τις παραλίες των προστατευόμενων περιοχών (Natura), όπου υπάρχουν πιο συγκεκριμένοι περιορισμοί, όπως η απαγόρευση ισοπέδωσης των αμμοθινών και ο υποχρεωτικός καθημερινός καθαρισμός τους.