Ο θησαυρός του βυθού της Γυάρου

Περισσότερο από το 50% της θαλάσσιας περιοχής της Γυάρου καλύπτεται από προστατευόμενους οικότοπους, όπως λιβάδια Ποσειδωνίας (οι γνωστές φυκιάδες)  και πυκνούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς (τραγάνες). Η πολύ σημαντική αυτή ανακάλυψη τεκμηριώνει και επιστημονικά τη μοναδική σημασία της θαλάσσιας «Natura 2000» περιοχής της Γυάρου, αλλά και την άμεση ανάγκη για τη θεσμοθέτηση μέτρων προστασίας της. 

Αυτός είναι και ο στόχος του προγράμματος ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE, στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιήθηκε η σχετική έρευνα: η δημιουργία ενός πρωτοποριακού μοντέλου θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής, στην περιοχή της Γυάρου, από κοινού με τις κοινωνίες της Σύρου και της Άνδρου, που θα λειτουργεί με σεβασμό προς το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Ο βυθός της Γυάρου αποτελεί πλέον τον καλύτερα χαρτογραφημένο βυθό των ελληνικών θαλασσών, σύμφωνα με τα αποτελέσματα επιστημονικής έρευνας που δίνει σήμερα στη δημοσιότητα το WWF Ελλάς.

Πρόκειται για δύο οικοτόπους, που μαρτυρούν την υγεία του παράκτιου περιβάλλοντος, παρέχουν καταφύγιο σε πολλά είδη ψαριών, ενώ η μεγάλη οικολογική τους αξία και η ανάγκη προστασίας τους αναγνωρίζεται από τον Μεσογειακό Κανονισμό για την αλιεία ΕΚ/1967/2006. Η P. oceanica, γνωστή και ως φυκιάδα, το μοναδικό φυτό της θάλασσας που απαντάται μόνο στη Μεσόγειο δεσμεύει διοξείδιο του άνθρακα, απελευθερώνει οξυγόνο και προστατεύει τον βυθό και την ακτή από τη διάβρωση. 

Οι τραγάνες, είναι πολύ σημαντικά αλιευτικά πεδία, αποτελούν πυρήνες βιοποικιλότητας και θεωρούνται δεξαμενές ατμοσφαιρικού CO2. Με λίγα λόγια, ο βυθός της Γυάρου φιλοξενεί δύο οικοτόπους, που παρότι βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, εξασφαλίζουν ψάρια για αλιείς και καταναλωτές, ενώ παράλληλα συνεισφέρουν στην προστασία των ακτών μας, αλλά και εμπλουτίζουν τα νερά και την ατμόσφαιρα με οξυγόνο.

Τα δεδομένα αυτά ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια της επιστημονικής έρευνας, που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2014, από την ομάδα του εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, στο πλαίσιο του προγράμματος ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE, του οποίου συντονιστής είναι το WWF Ελλάς.

Ο Καθηγητής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών και υπεύθυνος της έρευνας, Γιώργος Παπαθεοδώρου  σημειώνει: «Στη χώρα μας, παρότι τα λιβάδια Ποσειδωνίας έχουν μελετηθεί σε κάποιο βαθμό, το μεγαλύτερο μέρος τους παραμένει αχαρτογράφητο και η ακριβής έκταση και κατανομή τους παραμένει άγνωστη» και συμπληρώνει: «Σε ό, τι αφορά τις τραγάνες, γνωρίζουμε ότι στο Αιγαίο φιλοξενούνται οι μεγαλύτεροι σχηματισμοί στη Μεσόγειο, αλλά ένα πολύ μικρό τους τμήμα έχει χαρτογραφηθεί».

Ειδικότερα, χαρτογραφήθηκε μια περιοχή συνολικού εμβαδού 57,3 χμ², αναδεικνύοντας τη θαλάσσια «Natura 2000» περιοχή της Γυάρου ως την καλύτερα χαρτογραφημένη θαλάσσια «Natura 2000» στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι θαλάσσιοι οικότοποι του νησιού παρουσιάζουν έντονη ποικιλομορφία και μεγάλη οικολογική αξία, αφού πάνω από 24 χμ², καλύπτονται από λιβάδια Ποσειδωνίας και πυκνούς κοραλλιογενείς σχηματισμούς.

«Ένας από τους σκοπούς του ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE είναι η προστασία των θαλάσσιων αυτών οικοτόπων», σημειώνει ο συντονιστής του προγράμματος Δρ. Σπύρος Κοτομάτας. «Η έρευνα αυτή, αποτελεί μέρος μιας σειράς προπαρασκευαστικών μελετών, που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος, προκειμένου να έχουμε επιστημονικά στοιχεία για το φυσικό περιβάλλον της Γυάρου. Έτσι, θα μπορέσουμε μαζί με τους εμπλεκόμενους φορείς να σχεδιάσουμε και να προτείνουμε από κοινού τα κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα για την προστασία τους».

To πρόγραμμα υλοποιείται από το WWF Ελλάς μαζί με το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, την Αναπτυξιακή Εταιρία Κυκλάδων,το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, τη ΜΟm/Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας και το ιταλικό ινστιτούτο Tethys (info: www.cycladeslife.gr)

Περισσότερες πληροφορίες:

Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος γραφείου τύπου WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, κιν: 697 185 9632, i.kantas@wwf.gr

Το πρόγραμμα ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE "Ολοκληρωμένη προστασία της Μεσογειακής Φώκιας στις Βόρειες Κυκλάδες» υποστηρίζεται και συγχρηματοδοτείται από τη χρηματοδοτική γραμμή LIFE Nature της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και από το Ίδρυμα Prince Albert II (www.fpa2.com)