Γρίππη ή κρυολόγημα

Συνάχι... Eίναι γρίππη ή κρυολόγημα; Είναι μια περίοδος μέσα στο χειμώνα, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού αντιμετωπίζει καταστάσεις με μπουκωμένη μύτη, καταρροή, συνάχι, φτέρνισμα, πυρετό, ενοχλήσεις στα αυτιά, ξηροστομία, προβλήματα στο ανώτερο αναπνευστικό, σκασμένα χείλη... κ.α.  Αν και οι στατιστικές δεν δείχνουν φέτος κάποια μεγάλη αλλαγή σε σχέση με τα κρούσματα γρίππης, αν και σε έξαρση αυτή τη περίοδο, μεγάλο μέρος του κόσμου διαμαρτύρεται για επίμονο συνάχι. Το συνάχι μπορεί να οφείλεται σε κοινό κρυολόγημα, γρίππη, αλλεργική ρινίτιδα ή άλλες μορφές ρινίτιδας (π.χ. αγγειοκινητική ή φαρμακευτική ρινίτιδα)... 

Η γρίππη όμως είναι κάτι διαφορετικό από το κοινό κρυολόγημα, που προκαλεί συνάχι ή ακόμη και φλεγμονή στο λαιμό. Η γρίππη εμφανίζει πολύ υψηλό πυρετό (φτάνει και 40), προκαλεί σοβαρότερο σύνδρομο και έντονες μυαλγίες. Μάλιστα στη γρίππη έχουμε λιγότερο συνάχι και περισσότερη ταλαιπωρία του οργανισμού... βήχα, υψηλό πυρετό, δύσπνοια, μεγαλύτερη χρονική διάρκεια...  Μέχρι στιγμής ανακοινώθηκαν στην Ελλάδα, 15 θάνατοι από την έξαρση της γρίππης, που η ένταση της θα κρατήσει μέχρι το Μάιο.  Στατιστικώς σε περισσότερες από 8 περιπτώσεις στις 10, πρόκειται για κοινό κρυολόγημα, που το ονομάζουμε «ίωση». Το συνάχι από κρυολόγημα προκαλεί βήχα, δακρύρροια, χαμηλό πυρετό (συνήθως κάτω από 38)... διαρκεί 3-4 ημέρες.

Μια βουλωμένη μύτη έχει προσβληθεί από έναν ιό ή βακτήρια. Το απλό κρυολόγημα προκαλείται από ρινοϊούς και μεταδίδεται τις 3 πρώτες μέρες των συμπτωμάτων. Μετά από αυτή τη χρονική περίοδο, η μεταδοτικότητα του ιού μειώνεται κατά πολύ. Ο κρύος χειμωνιάτικος καιρός ευνοεί τις λοιμώξεις του  ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, αλλά αν κοιτάξουμε στις στατιστικές κατά μέσον όρο οι ενήλικες εκδηλώνουν ως και 6 φορές το χρόνο λοίμωξη, ενώ τα παιδιά 6-8 φορές μέχρι και 12 φορές το χρόνο. Η γρίππη πρέπει να αντιμετωπίζεται με περισσότερη προσοχή, γιατί μαζί με τη πνευμονία συγκαταλέγεται στα δέκα συχνότερα αίτια θανάτου στο δυτικό κόσμο.

Η γρίππη είναι οξεία νόσος, που προκαλείται από διαφορετικούς τύπους ενός ιού. Είναι επίφοβη γιατί κάνει πολλές επιπλοκές... όπως οι βαριές πνευμονίες και προκαλεί πολλούς θανάτους. Συχνά προκαλεί μικρές εποχιακές χειμερινές επιδημίες, σπανιότερα μεγαλύτερες ή πανδημίες και μεταδίδεται πολύ εύκολα. Υπάρχουν δύο ομάδες Α και Β, ιών γ, με σοβαρές διαφορές μεταξύ τους, αλλά και σε κάθε ομάδα υπάρχουν διάφοροι τύποι με διαφορετικούς αντιγονικούς χαρακτήρες, που δεν είναι σταθεροί, αλλά μεταβλητοί. Ο ιός της γ έχει ιδιαίτερο τροπισμό προς τα επιθηλιακά κύτταρα των ανώτερων αναπνευστικών οδών, όπου εκδηλώνεται... Συνηθισμένα πρώτα συμπτώματα π.χ. η γριππική φαρυγγοτραχειίτιδα... με πονόλαιμο, βήχα, αίσθημα βάρους στο στήθος και σημαντική επιβάρυνση όλου του οργανισμού.

Στο οξύ συνάχι από ίωση, όπου τα μάτια και η μύτη τρέχουν, δεν χρειάζεται αντιβιοτικό, αλλά απλά κάποιος να καθαρίζει φυσώντας συχνά τη μύτη του και να πλένει τα χέρια του για να μη κολλήσει τους άλλους. Στο οξύ συνάχι η μύτη «τρέχει» εκκρίσεις για περίπου 3 ημέρες και τη 4^η μέρα η μύτη «μπουκώνει». Μετά από 1-2 μέρες αρχίζει να περνάει...  Αν όμως εμφανιστούν πυώδεις εκκρίσεις για 7-10 ημέρες, πιθανώς έχουμε επιπλοκή π.χ. μια ιγμορίτιδα, που θα χρειαστεί αντιβιοτικό. Τα φάρμακα καλύτερα να χορηγηθούν με ιατρική συνταγή και θα αποσυμφορίσουν τη μύτη. Τα αποσυμφορητικά συσπούν τα αιμοφόρα αγγεία του βλεννογόνου της μύτης, αλλά δεν ανακουφίζουν από τη ρινόρροια ή άλλα συμπτώματα. Επίσης τα αποσυμφορητικά ρινικά σπρέι ή σταγόνες δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για περισσότερο από 3 ημέρες, γιατί μετά από αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί να επιδεινώσουν τη συμφόρηση λόγω εθισμού... να προκαλέσουν δηλαδή μια φαρμακευτική ρινίτιδα.

Τα φάρμακα δεν αντιμετωπίζουν τη πάθηση, αλλά τα συμπτώματα. Για παράδειγμα τα αντισταμινικά μειώνουν τη βλέννα, αλλά μπορεί να προκαλέσουν και υπνηλία. Συχνά για την απελευθέρωση της μύτης, τα διαλύματα φυσικού ορού είναι τα καλύτερα...  ήπια ρινικά σπρέι φυσιολογικού ορού.  Πιείτε περισσότερα υγρά, όπως σούπες, ροφήματα, βότανα...  π.χ. ο ευκάλυπτος είναι πασίγνωστος για τις ευεργετικές του ιδιότητες στο αναπνευστικό σύστημα. Επίσης αυξήστε την υγρασία του αέρα με έναν υγραντήρα στο δωμάτιο. Τα φαρμακεία πωλούν κάτι αυτοκόλλητα, που τοποθετούνται στη μύτη και βοηθούν στη διεύρυνση των ρουθουνιών, κάνοντας την αναπνοή ευκολότερη.

Στην γρίππη, ο πυρετός παρουσιάζεται ξαφνικά και είναι υψηλός. Ο ασθενής αισθάνεται περίεργα το κεφάλι του ή πονοκέφαλο και παράλληλα μυϊκούς πόνους, ιδιαίτερα στη πλάτη, στα κάτω άκρα..  Υπάρχει έντονο το αίσθημα της κόπωσης. Η περίοδος της ανάρρωσης είναι μακρά και έχουμε επιμονή των καταρροϊκών φαινομένων και της κόπωσης. Τα δύσκολα είναι όταν η γρίππη γίνεται επιθετική, βαριά και γρήγορη. Εμφανίζεται κλινική εικόνα τοξιναιμίας ή συμμετοχής του αναπνευστικού, γαστρεντερικού ή νευρικού συστήματος. Οι παραλλαγές του ιού της γ, κάνουν προβληματική τη παρασκευή εμβολίου, γιατί θα πρέπει κάθε φορά να παρασκευάζεται το εμβόλιο από τον ιό της παρούσας επιδημίας.

Μερικά ιστορικά στοιχεία... Οι μικρές επιδημίες γρίππης εμφανίζονται κάθε 2-3 χρόνια, οι μεγάλες επιδημίες φαίνεται ότι έχουν ένα κύκλο 25 – 30 ετών. Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται σε μεταλλάξεις του ιού, που μεταβάλλουν τις αντιγονικές του ιδιότητες. Μάλιστα το 1968, απομονώθηκε από μια επιδημία στο Χονγκ – Κονγκ, μια νέα παραλλαγή του ιού Α₂, που ο κόσμος τότε ονόμασε επιδημία του Μάο και ήταν μικρής έκτασης. Το 1969 ο ιός, που προκάλεσε επιδημία  σε όλη σχεδόν την Ευρώπη οφειλόταν σε παραλλαγή του ιού Α₂. Για τη δημιουργία ενός εμβολίου, οι ιοί της γ καλλιεργούνται μέσα στο Χορπαλαντοειδές υγρό του εμβρύου της κότας, δηλαδή μέσα σε γονιμοποιημένο αυγό ηλικίας 11 – 12 ημερών γι’αυτό και το εμβόλιο παρασκευάζεται εύκολα, αλλά δεν μπορεί να παραχθεί πάντοτε σε μεγάλες ποσότητες για μαζικούς εμβολιασμούς.