ΚΑΡΠΟΥΖΙ : ο βασιλιάς του καλοκαιριού!

Τι πιο καλοκαιρινό φρούτο?  Ο βασιλιάς τους καλοκαιριού βρίσκεται στα ψυγεία όλων μας και όχι μόνο έχει λιγότερες θερμίδες από τα περισσότερα φρούτα, αλλά περιέχει και λιγότερα σάκχαρα!  Το καρπούζι αποτελείται περίπου 92% νερό και μόνο 5% ζάχαρη, αλλά είναι πλούσιο με σημαντικές βιταμίνες όπως Α και C, περιέχει πολλά ανόργανα συστατικά και φυσικά απουσία χοληστερόλης και λιπών! Είναι ο απολύτως υγιεινός καρπός, που δροσίζει χωρίς να παχαίνει. 

Το καρπούζι έχει χαμηλή θερμιδική πυκνότητα, αποτελώντας σημαντικό «όπλο» σε μια ισορροπημένη διατροφή και κυρίως για τις δίαιτες. Η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα είναι η Κίνα και στην παράδοση της, καθώς και στην Ιαπωνία το καρπούζι ως  δώρο αποτελούσε ένδειξη αγάπης και φιλίας μεταξύ των ανθρώπων. Δροσερό, ζουμερό γλυκό τρώγεται φρέσκο, ως γλυκό κουταλιού... αλλά και ψητό ή τηγανητό. Εμφανίζεται σε ιερογλυφικά της Αρχαίας Αιγύπτου, αλλά στην Κίνα καλλιεργείται από τον 10ο αιώνα μ.Χ. . Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι εκτός από το να το καταναλώνουν σαν φρούτο, το μετέφεραν μαζί τους σε ναυτικές και άλλες αποστολές σαν αποθήκη νερού. Μόλις τον 13ο αιώνα εμφανίζεται στην Ευρώπη μέσω των Αράβων, με την ελληνική ονομασία του ως «υδροπέπων», αλλά να επικρατεί κυρίως η τουρκική λέξη «karpuz». 

Προκαλεί έντονη διούρηση και ευεργετεί καθαρίζονται το αίμα από τα δηλητήρια, τα νεφρά από τα άλατα και τις μικρές πέτρες. Οι διατροφολόγοι λένε ότι δεν πρέπει να το καταναλώνουμε αμέσως μετά το γεύμα ή το δείπνο, επειδή επηρεάζει αρνητικά την πέψη. Καλύτερα σκέτο κάποια άλλη ώρα. Το καρπούζι περιέχει τις απαραίτητες βιταμίνες και ανόργανα συστατικά, συμπεριλαμβανομένων βιταμίνη C, Α, Β1, Β6, το μαγνήσιο, β-καροτένιο, κάλιο και διαλυτές φυτικές ίνες. Εμπεριέχει σε υψηλή περιεκτικότητα  λυκοπένιο και γλουταθειόνη, ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ουσίες. Η κατανάλωση του καρπουζιού κάνει καλό και στην καρδιά σύμφωνα με έρευνες που δείχνουν ότι η αργινίνη και κιτρουλίνη, που περιέχει, είναι ουσίες οι οποίες βοηθούν στην καλή κυκλοφορία του αίματος, αλλά και στην υγιή διατήρηση των αρτηριών της καρδιάς.

Το καρπούζι (Citrullus lanatus) ανήκει στην οικογένεια των βοτάνων Curcurbitaceae και είναι ξαδερφάκι με το αγγούρι και την κολοκύθα. Η περιεκτικότητα του χυμού στα διάφορα στοιχεία επηρεάζεται από την ποικιλία τις καλλιεργητικές συνθήκες και το βαθμό ωρίμασης. Ένα κιλό καρπούζι περιέχει 100-200 μόνο θερμίδες, έτσι δεν παχαίνει, αλλά δυναμώνει και ομορφαίνει.

 Περιέχει υψηλή περιεκτικότητα σε λυκοπένιο και γλουταθειόνη, που είναι ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ουσίες. Το ασκορβικό οξύ (Βιταμίνη C) 8-9mg% που περιέχει , καθώς και η βιταμίνη C δρουν προστατευτικά κατά της γήρανσης. Το καρπούζι είναι εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών, καθώς περιέχει βιταμίνη C, β-καροτένιο αλλά και βιοτίνη, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του οργανισμού από διάφορους τύπους καρκίνου. Ακόμη περιέχει β-καροτένιο που είναι προβιταμίνη της βιταμίνης Α, που μας προστατεύει από τις μολύνσεις και ενδυναμώνει την όραση.
 H βιταμίνη Α, είναι σημαντική για καλύτερη όραση και για αποτελεσματικότερη άμυνα σε μολύνσεις καθώς ενδυναμώνει τα λεμφοκύτταρα του οργανισμού.

Παρατηρούσα τον πατέρα μου από μικρή, χτυπούσε ελαφρά το καρπούζι περίπου στη μέση, αν το καρπούζι έκανε έναν “κούφιο” ήχο τότε ήταν καλής ποιότητας. Το καρπούζι πρέπει να έχει συμμετρικό σχήμα χωρίς κοψίματα ή χτυπήματα και ικανοποιητικό βάρος μιας και αποτελείται από πολύ νερό. Σε μια πλευρά η φλούδα του είναι κάπως κίτρινη, σε αυτό το σημείο ακουμπούσε το καρπούζι στο έδαφος, άρα ωρίμασε στο μποστάνι στον ήλιο.
Κόψτε το και τοποθετήστε στο ψυγείο σκεπασμένο με πιάτο ή  μεμβράνη συντήρησης τροφίμων, καλύτερα όχι τεμαχισμένο, γιατί αφυδατώνεται και αλλοιώνεται η γεύση του. Κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο, το καρπούζι καλλιεργείται ανά τον κόσμο σε περισσότερες από 1.200 ποικιλίες που διαφοροποιούνται μεταξύ τους όχι μόνο βάσει του χρώματος, αλλά και του σχήματος, και της υφής και των σπόρων. 

Μεγάλη διαφορά υπάρχει και στη γλυκύτητα της σάρκας, που διαβαθμίζεται ανάλογα με την ποικιλία. Το κίτρινο καρπούζι είναι λιγότερο γλυκό και διατηρείται περισσότερο χρόνο σε σχέση με το κόκκινο, ενώ το πορτοκαλί έχει στυφή γεύση και οι σπόροι απουσιάζουν εντελώς από το εσωτερικό του. Συνδυάζοντας το δημιουργείτε λαχταριστές γεύσεις. Το καρπούζι ταιριάζει απόλυτα με φέτα και  ροκφόρ ή μπλε τυρί.  Στον αραβικό κόσμο  βάζουν στο πιάτο τους ένα «μπιφτέκι καρπουζιού με τυρί», το οποίο συνηθίζουν πολύ (Watermelon Burgers with Cheese). Ακόμη συχνά σεφς προσφέρουν μια φέτα καρπούζι με προσούτο, λίγο μαλακό τυρί Brie και μπόλικο λεμόνι, καθώς αποτελεί μια μοναδική γκουρμέ απόλαυση! Οι διατροφολόγοι προτείνουν να τρώγεται με άδειο στομάχι πριν από το δείπνο, καθώς καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες και κρατά το πεπτικό σύστημα σε άριστη κατάσταση. Νέες έρευνες λένε ότι ανεβάζει τη λίμπιντο!

Το μεγαλύτερο καρπούζι στον κόσμο «ζυγίστηκε» στα 108 κιλά περίπου και καλλιεργήθηκε στο Τενεσί από τον Bill Carson στις αρχές της δεκαετίας του ’90 (βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες), αν και κάποιοι Έλληνες είχαν αιτηθεί πριν λίγα χρόνια για ένα καρπούζι άνω των 200 κιλών.  Το πιο εύκολο είναι μια τούρτα καρπούζι, αφού επικαλύπτουμε με κρέμα πατισερί ένα μεγάλο κυλινδρικό κομμάτι καρπουζιού και το στολίζουμε με ξηρούς καρπούς και φρούτα.  Εξαιρετικές είναι οι γρανίτες και το παγωτό καρπούζι.