Τι γίνεται με τα χημικά της Συρίας; Έτοιμα για καταστροφή.

Πολλοί αναρρωτιούνται αν θα γίνει ή έχει ήδη γίνει η διύλιση των χημικών ανατολικά της Κρήτης. Σύμφωνα με τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW) ολοκληρώνεται η διαδικασία μεταφοράς των χημικών όπλων της Συρίας στο λιμάνι της Ιταλίας Gioia Tauro. Από εκεί θα μεταφορτωθούν στο αμερικανικό πλοίο Cape Ray πάνω στο οποίο θα γίνει η καταστροφή τους εν πλω στα ανοιχτά της Κρήτης και των Κυθήρων, αν και το ακριβή σημείο δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό. Στις 25 Ιουνίου 2014, έπειτα από επικοινωνία που είχε το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος” με τον OPCW, το δανέζικο φορτηγό πλοίο Ark Futura μετέφερε 700 τόνους χημικών Προτεραιότητας 1 προς το λιμάνι Gioia Tauro της Ιταλίας. Εκεί 560 τόνοι θα μεταφορτωθούν στο Cape Ray για να ξεκινήσει αμέσως η διαδικασία της υδρόλυσης στα διεθνή ύδατα.

Η περιβαλλοντική οργάνωση “Αρχιπέλαγος” αναφέρει ότι αναμένει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της διαδικασίας υδρόλυσης από τον OPCW και επισημαίνει ότι άλλα ερωτήματα, που έχουν τεθεί δεν έχουν απαντηθεί ικανοποιητικά. Μάλιστα η διευθύντρια έρευνας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», Αναστασία Μήλιου, που παρακολουθεί εξ αρχής το θέμα και συμμετείχε στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη μαζί με άλλες ελληνικές ΜΚΟ, έχει εκφράσει επανειλημμένα την άποψη πως η όλη διαδικασία της εν πλω καταστροφής των χημικών, μοιάζει να αγνοεί την διεθνώς θεσμοθετημένη Αρχή της Πρόληψης. Στηλιτεύει το θέμα της ασφάλειας και της απόδοσης ευθυνών σε πιθανή περίπτωση ατυχήματος, καθώς ποτέ στο παρελθόν δεν έχει γίνει εν πλω καταστροφή εξαιρετικά επικίνδυνων χημικών σε τόσο μεγάλες ποσότητες. Όπως αναφέρει «το όλο ζήτημα, εκτός των άλλων, θα δημιουργήσει κι ένα πολύ αρνητικό προηγούμενο, με κίνδυνο να χρησιμοποιείται πλέον η Μεσόγειος ως χώρος «επεξεργασίας» τοξικών χημικών, όπως προ δεκαετίες χρησιμοποιούνταν νησιά του Ειρηνικού ως χώροι πυρηνικών δοκιμών!

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» συντόνισε την κοινή δήλωση/έκκληση επιστημόνων από 14 χώρες -εξειδικευμένων σε θέματα ρύπανσης και περιβάλλοντος- προς ΟΗΕ, OPCW, Ευρωπαϊκή Κοινότητα και την Ελληνική Κυβέρνηση για τους κινδύνους που ενέχει η εν πλω καταστροφή του Συριακού χημικού οπλοστασίου. Η κοινή δήλωση, μεταφράστηκε από το Αρχιπέλαγος σε επτά γλώσσες συμπεριλαμβανομένων των αραβικών και των εβραϊκών και είχε ευρεία διάδοση στο Μεσογειακό τύπο. Σε απαντητικές επιστολές τους προς το Αρχιπέλαγος, τόσο ο κ. Barroso, όσο και οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Κυβέρνησης διαβεβαίωναν πως δεν υπάρχει πρόθεση(!) να ριφθούν χημικά στη θάλασσα, αποκλείοντας το ενδεχόμενο ατυχήματος ή αστοχίας, χωρίς ωστόσο να διασφαλίζουν πώς κάτι τέτοιο μπορεί να αποτραπεί πλήρως, σε μία τόσο υψηλού ρίσκου και διάρκειας επιχείρηση στο ασταθές θαλάσσιο περιβάλλον. Οι απαντήσεις τους, απλώς επαναλαμβάνουν τις διαβεβαιώσεις του OPCW για την περιβαλλοντική ασφάλεια της διαδικασίας, ενώ όμως στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη οι εκπρόσωποι του OPCW επισήμαναν ότι σε περίπτωση ατυχήματος, ο Oργανισμός δεν φέρει καμία ευθύνη και η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ!

Δεν υπήρξε έγκαιρη κινητοποίηση όλων των χωρών τριγύρω, ενώ ακόμα και στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη υπήρχε άλλη μία αρνητική έκπληξη, όταν εκπρόσωποι κάποιων περιβαλλοντικών φορέων, δήλωναν  ως προτεραιότητα να καθησυχάσουν την κοινή γνώμη και όχι να αποτρέψουν μία πιθανή μη-αναστρέψιμη καταστροφή. «Δυστυχώς έως σήμερα η διεθνής κοινότητα θεωρεί ότι είναι αποδεκτό από τους λαούς της Μεσογείου να γίνει στις θάλασσές μας η εξαιρετικά επικίνδυνη εν πλω καταστροφή του χημικού οπλοστασίου» δηλώνει ο διευθυντής του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος». Και συνέχισε «Είμαι σίγουρος ότι αν μία τέτοια επιχείρηση σχεδιαζόταν για τα διεθνή ύδατα κοντά στη Βρετανία ή την Ολλανδία, για παράδειγμα, θα υπήρχε καθολική αντίδραση. Στη γονατισμένη από την κρίση Μεσόγειο όμως, με εξαίρεση την κοινωνία της Κρήτης και κάποιες περιοχές της Πελοποννήσου αλλά και της Ιταλίας, δυστυχώς οι αντιδράσεις έως σήμερα είναι περιορισμένες. Μόνο μία καθολική κινητοποίηση, πολιτών, περιβαλλοντικών και επιστημονικών φορέων, ΜΜΕ αλλά και κυβερνήσεων θα μπορούσε να αποτρέψει, έστω και την τελευταία στιγμή, να μπει η Μεσόγειος σε τέτοιο αναίτιο και τεράστιο περιβαλλοντικό κίνδυνο!».

Εντωμεταξύ δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα miakriti.gr  η απόψη από τον περιφερειακό σύμβουλο Κρήτης Αριστείδης Παπαδάκης και εκπρόσωπο της παράταξης πολιτών «Μια Κρήτη, περιβάλλον – άνθρωπος», που έκανε λόγο για «υπερβολές και ασάφειες που κυκλοφορούν ευρέως» σχετικά με την καταστροφή των χημικών της Συρίας στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με τον κ. Παπαδάκη η ποσότητα των πρόδρομων ουσιών των χημικών όπλων της Συρίας,  που σχεδιάζεται να αδρανοποιηθούν με υδρόλυση πάνω στο ειδικά εξοπλισμένο αμερικάνικο πλοίο Cape Ray δεν είναι «ό,τι πιο επικίνδυνο τοξικό υπάρχει». Ο κ. Παπαδάκης αναφέρει ότι «γνωρίζουμε το βαθμό τοξικότητας και τις επιπτώσεις κάθε σταδίου εξουδετέρωσής τους και κανείς σοβαρός επιστήμονας δεν έχει τολμήσει να πει ότι απειλούνται οι παραλίες μας ή η τουριστική οικονομία της Κρήτης από τη διαδικασία». Και ανέφερε ότι: «Στην πραγματικότητα η Μεσόγειος δέχεται πολλά επικίνδυνα τοξικά και σε πολύ μεγάλες ποσότητες από πολλές πηγές όπως απόρριψη από πλοία, βύθιση πλοίων με τοξικά ή πυρηνικά απόβλητα, ναυάγια, αστικά, γεωργικά και βιομηχανικά απόβλητα χωρίς επεξεργασία, αέριοι ρύποι που καταλήγουν στη θάλασσα, διαρροές πετρελαϊκών, στραγγίσματα χωματερών και τεράστιες ποσότητες στερεών αποβλήτων».

Ο κ.Παπαδάκης τόνισε ότι η υδρόλυση για την αδρανοποίηση των ουσιών δεν είναι πιλοτική, αλλά δοκιμασμένη διαδικασία που όμως γίνεται για πρώτη φορά εν πλω. «Αυτό που είναι γνωστό με σαφήνεια σήμερα είναι ότι μετά την υδρόλυση, δηλαδή την αραίωση των ουσιών με νερό, την προσθήκη χλωριούχων και την θέρμανσή τους επί ώρες, τα προϊόντα της επεξεργασίας αυτής θα οδηγηθούν σε διάφορες χερσαίες εγκαταστάσεις επεξεργασίας επικινδύνων αποβλήτων στην Ευρώπη όπου μάλλον θα γίνει πυρόλυση, δηλαδή καύση σε υψηλές θερμοκρασίες και ταφή της τοξικής τέφρας» αναφέρει. 

Δικαιολογεί μάλιστα την επιλογή της Μεσογείο ως θάλασσα με ομαλότερες καιρικές συνθήκες από το ωκεανό. Τέλος, ο κ. Παπαδάκης συστήνει την επικέντρωση της κοινής γνώμης στα κάτωθι ζητήματα:

α) Να ζητήσουμε υπάρχει παρακολούθηση και έλεγχος της διαδικασίας από ειδικούς επιστήμονες και ερευνητικά κέντρα των χωρών που γειτονεύουν με το σημείο που θα γίνει η διαδικασία της υδρόλυσης εν πλω. Οι χώρες αυτές είναι η Ιταλία, η Ελλάδα, η Μάλτα και η Λιβύη. Προφανώς πρέπει να εμπλακεί στον έλεγχο επισήμως η Ε.Ε. και να μη μείνει μόνο στην οικονομική συνεισφορά.

β) Να δείξουμε στον κόσμο ότι τα χημικά όπλα της Συρίας είναι μια μόνο από τις απειλές που δέχονται οι θάλασσές μας και μάλιστα όχι από τις πιο επικίνδυνες. Είναι μια καλή ευκαιρία να στρέψουμε και εκεί την προσοχή.

γ) Να ευαισθητοποιηθούμε και να ζητήσουμε την απαγόρευση και καταστροφή όλων των χημικών, πυρηνικών και βιολογικών όπλων μαζικής καταστροφής σε όλο τον πλανήτη.

δ) Να αντιδράσουμε στην προοπτική να γεμίσουν οι θάλασσές μας στο Λιβυκό και στο Ιόνιο με εξέδρες άντλησης φυσικού αερίου, πετρελαίου και άλλων ορυκτών διότι αυτό θα σημάνει τεράστιες επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα και σοβαρό πλήγμα στην τουριστική οικονομία. Να καταγγείλουμε όλους αυτούς τους σωτήρες που μας υπόσχονται με τους υδρογονάνθρακες τη λύση στην κρίση και στην πραγματικότητα μας οδηγούν σε ένα τοξικό μέλλον και με εξαιρετικά αμφίβολα οφέλη στην εθνική οικονομία, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία.

Και κατέληξε: «Σε καμία περίπτωση για ένα τέτοιο ζήτημα δεν θα πρότεινα να πάνε σκάφη με κόσμο 500 χιλιόμετρα μέσα στην ανοιχτή θάλασσα, μακρυά από οποιαδήποτε ακτή, και να έρθουν αντιμέτωποι με ένα πολεμικό ναυτικό. Το θεωρώ ανεύθυνο καθώς εγκυμονεί τον κίνδυνο να γίνει κάποιο ατύχημα και να έχουμε θύματα, θυσία που δεν αντιστοιχεί στο μέγεθος του προβλήματος».