Τα πιεστικά οικολογικά προβλήματα του πλανήτη

Tο Inhabitat για την Ημέρα της Γης παρουσίασε συνοπτικά  έξι οικολογικά προβλήματα που αυτή τη στιγμή είναι τα πιο πιεστικά και καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Συμπληρώθηκαν περισσότερα από 40 χρόνια από τον πρώτο εορτασμό της Ημέρας της Γης, στις 22 Απριλίου 1970, αλλά τα περιβαλλοντικά προβλήματα παραμένουν και είναι στην πιο κρίσιμη φάση τους.

Κλιματική Αλλαγή

Παρότι το 97% των επιστημόνων που ασχολούνται με το Κλίμα συμφωνούν ότι η Κλιματική Αλλαγή είναι πραγματικότητα με κύριο αίτιο τα ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου, η πολιτική βούληση για μετάβαση προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών ρύπων δεν είναι αρκετά ισχυρή. Ακόμα και τα πιο ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασίες και καύσωνες δεν φτάνουν να πείσουν την κοινή γνώμη, τους πολιτικούς, αλλά κυρίως τους βιομηχάνους ότι πρέπει να αλλάξουν μυαλά, διότι σε λίγες δεκαετίες δεν θα υπάρχουν αγορές να διαθέσουν τα προϊόντα τους.

Τι μπορείς να κάνεις: Κυριότερες πηγές ρύπων είναι η κατοικία μας, αλλά και το μέσο, που χρησιμοποιούμε για τις μετακινήσεις μας. Η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας μας, η χρήση του ποδηλάτου, των μέσων μαζικής μεταφοράς ή και τον ποδιών μας αντί του αυτοκινήτου μπορούν να μειώσουν δραστικά το οικολογικό μας αποτύπωμα. Εάν πρέπει να χρησιμοποιήσετε οπωσδήποτε αυτοκίνητο εξετάστε την προοπτική αντικατάστασης του συμβατικού σας οχήματος με ένα υβριδικό ή ηλεκτροκίνητο. Αν χρησιμοποιείτε συχνά το αεροπλάνο, το πλέον ρυπογόνο μέσο, μπορείτε να μειώσετε το περιβαλλοντικό σας αποτύπωμα με την ένταξή σας σε ένα πρόγραμμα αντιστάθμισης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Ρύπανση

Η ατμοσφαιρική ρύπανση και η κλιματική αλλαγή είναι αλληλένδετες, καθώς τα ίδια αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι τα ίδια που δημιουργούν αποπνικτική κατάσταση στις μεγάλες πόλεις και απειλούν τη δημόσια υγεία. Το Πεκίνο, το Παρίσι, αλλά και η Αθήνα είναι παραδείγματα μεγαλουπόλεων όπου το βιοτικό επίπεδο υποβαθμίζεται σημαντικά λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η ρύπανση των υδάτινων πόρων, αλλά και των εδαφών μπορεί να μην είναι τόσο ορατές, αλλά δεν είναι λιγότερο σημαντικές. Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Φυσικών Πόρων των ΗΠΑ, η ρύπανση του νερού αποτελεί τον μεγαλύτερο υγειονομικό κίνδυνο στη χώρα, ενώ στην Κίνα το 20% της καλλιεργήσιμης γης έχει μολυνθεί από τοξικά βαρέα μέταλλα με ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον, την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των τοπικών κοινοτήτων. Τη ρύπανση των εδαφών εντείνει επίσης η χρήση παρασιτοκτόνων και λιπασμάτων.

Τι μπορείς να κάνεις:  προτείνονται τα αντίστοιχα για την κλιματική αλλαγή. Μπορείτε επίσης -ίσως όχι στην Ελλάδα υπό τις παρούσες συνθήκες- να εγκαταστήσετε ένα φωτοβολταϊκό επί στέγης ή μια μικρή ανεμογεννήτρια και να μειώσετε την εξάρτησή σας από τα ορυκτά καύσιμα.

Αποδάσωση

Τα δάση είναι σημαντικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής καθώς λειτουργούν ως “φρεάτια άνθρακα”, που σημαίνει ότι απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα που ειδάλλως θα κατέληγε στην ατμόσφαιρα. Εκτιμάται ότι το 15% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων προέρχονται από την αποδάσωση. Η αποψίλωση των δασών απειλεί επίσης τα ζώα και τους ανθρώπους που βασίζονται σε αυτά για την επιβίωσή τους. Ιδιαίτερα πολύτιμα είναι τα τροπικά δάση όπου ενδημεί το 80% των παγκόσμιων ειδών. Παρόλα αυτά, το 17% του δάσους του Αμαζονίου έχει αποψιλωθεί για τη δημιουργία βοσκότοπων. Σε αυτή την περίπτωση όχι μόνο δεν απορροφάται διοξείδιο του άνθρακα λόγω της υλοτόμησης, αλλά εκμπέμπονται τεράστιες ποσότητες μεθανίου από την εκτροφή βοοειδών.

Τι μπορείς να κάνεις: πάρε μέρος σε δράσεις αναδάσωσης και καθαρισμού των δασών, όπως αυτές που διοργανώνει η ΑΥΡΑ, μην χρησιμοποιείς χαρτοπετσέτες, αλλά υφασμάτινες που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και αγόραζε πιστοποιημένα προϊόντα υπεύθυνης υλοτομίας. Μην αγοράζεις προϊόντα από φοινικέλαιο για να μην συμβάλλεις στην αποδάσωση στην Ινδονησία και τη Μαλαισία.

Έλλειψη νερού

Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται και η κλιματική αλλαγή προκαλεί ανομβρίες και ξηρασίες, η έλλειψη υδάτινων πόρων αναδεικνύεται σε μείζον περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόβλημα. Μόλις το 3% των υδάτινων πόρων παγκοσμίως είναι πόσιμοι, ενώ 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό.

Τι μπορείς να κάνεις: η αποδοτική χρήση του νερού είναι πολύ σημαντική. Ειδικά στα αστικά κέντρα παρατηρείται κατασπατάληση υδάτινων πόρων.  Τεχνολογικές λύσεις  και διάφοροι έξυπνοι τρόποι θα μας βοηθήσουν για να σταματήσουμε τη σπατάλη αυτού του πολύτιμου πόρου.

Απώλεια της βιοποικιλότητας

Οι παρεμβάσεις του ανθρώπου στους βιότοπους της άγριας ζωής, αλλά και η κλιματική αλλαγή προκαλούν ταχεία μείωση της βιοποικιλότητας. Σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη του WWF, η βιοποικιλότητα έχει μειωθεί κατά 27% τα τελευταία 35 χρόνια.

Τι μπορείς να κάνεις: ως καταναλωτής προστάτευσε τη βιοποικιλότητα αγοράζοντας περιβαλλοντικά υπεύθυνα προϊόντα. Επίσης, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και η κομποστοποίηση προστατεύουν τη βιοποικιλότητα.

Διάβρωση και υποβάθμιση των εδαφών

Οι μη βιώσιμες γεωργικές πρακτικές έχουν προκαλέσει διάβρωση των εδαφών με συνέπεια τη μείωση της καλλιεργήσιμης γης, τη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα, την αύξηση των πλημμυρικών φαινομένων και την ερημοποίηση. Σύμφωνα με το WWF έχει χαθεί το 50% της φυτικής γης του πλανήτη τα τελευταία 150 χρόνια.

Τι μπορείς να κάνεις: υποστήριξε τη βιώσιμη γεωργία, αγόραζε προϊόντα οργανικής καλλιέργειας και όχι προϊόντα εντατικής και χημικά υποβοηθούμενης παραγωγής. Μπορείτε επίσης να φτιάξετε το δικό σας οικολογικό μποστάνι.