Ο Γιάννης Ρίτσος ο ποιητής της Φύσης γεννήθηκε Πρωτομαγιά

O συγγραφέας Μανόλης Τσακίρης (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, 1978) μου έστειλε ένα κείμενο για τον ποιητή μας Γιάννη Ρίτσο.

“Ανήμερα της γιορτής της φύσης και των εργαζόμενων, σε όλον τον κόσμο, την Πρώτη του Μάη, γεννήθηκε στη Μονεμβασιά ο ποιητής της Ρωμιοσύνης, ο Γιάννης Ρίτσος. Ευγενής, τρυφερός, απέραντος που άγιασε την ζωή μας με την προσφορά της φιλίας του. Σύζυγος της επίσης σημαντικής γυναίκας, γιατρού Φαλίτσας Γεωργιάδη- Ρίτσου.

Δυστυχώς εδώ και χρόνια δεν υπάρχουν πια. Υπάρχει όμως το αθάνατο έργο του ποιητή, του κοινωνικού αγωνιστή, του υπέροχου ανθρώπου.

Το ίδιο ορφανούς μας άφησε η Φαλίτσα, η γιατρός της Σάμου, η κυρία με διπλό Κ κεφαλαίο. Υπάρχει ευτυχώς η κόρη τους η Έρη, το «Πρωϊνό Άστρο», που αποτυπώθηκε σε ένα μεγάλο ποίημα. Για μας τους φίλους του, η παρουσία του ήταν ευλογία. Θα διαρκέσει όσο ζούμε. Η εξόδιος ακολουθία έγινε στην εκκλησία του Ελκόμενου Χριστού στην γενέτειρά του την Μονεμβασιά, το πετροκάραβό του, όπως την έλεγε. Θα τον χαιρετήσουμε ως ει παρόντα, με τα λόγια του μεγάλου ποιητή Κωστή Παλαμά, που απάντησε στον Ρίτσο με ένα δικό του ποίημα. Από εκείνο, ο τελευταίος στίχος: .. «Παραμερίζουμε ποιητή, για να περάσεις.»

Γιάννης Ρίτσος, Φαλίτσα Γεωργιάδη-Ρίτσου, Μανόλης Τσακίρης, Πόπη ΄Μανιά στο σπίτι της οικογένειας Τσακίρη

Σε ευχαριστούμε Γιάννη Ρίτσο που υπήρξες στη ζωή μας.

Γιάννης Ρίτσος με τον Μανόλη Τσακίρη μπροστά στον πίνακα του Γιάννη Τσαρούχη, φίλου του Ρίτσου, τον "Άγιο Σεβαστιανό", στο σπίτι του ποιητή

Ο Γιάννης Ρίτσος (1 Μαΐου 1909 - 11 Νοεμβρίου 1990) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές με διεθνή φήμη και ακτινοβολία. Δημοσίευσε πάνω από 100 ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, 9 μυθιστορήματα, 4 θεατρικά έργα και μελέτες. Τα έργα του συμπληρώνουν πολλές μεταφράσεις, χρονογραφήματα και άλλα δημοσιεύματα. Αρκετά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες.

Ο Ρίτσος νόσησε από φυματίωση, ξεπέρασε την ασθένεια (πράγμα δύσκολο για την εποχή) και πέρασε από υλικές και ηθικές δοκιμασίες. Στο σανατόριο του «Σωτηρία», όπου νοσηλευόταν, ήρθε κοντά με τον μαρξισμό και την Αριστερά, πράγματα που επηρέασαν βαθύτατα την ποίησή του και τον τρόπο ζωής του. Αφού πέρασε από διάφορα σανατόρια, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως αυτοδίδακτος σκηνοθέτης στην Εργατική Λέσχη και ως ηθοποιός και χορευτής σε επιθεωρήσεις.

Η αγωνιστική του έφεση και η επαναστατική του φύση τον οδηγούν στην προσχώρηση του κινήματος των «Πρωτοπόρων» και κατόπιν, το 1942, στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, ενώ έγινε μέλος και του Κ.Κ.Ε. Αργότερα αρχίζουν οι εξορίες στη Λήμνο, στη Μακρόνησο και στον Άγιο Ευστράτιο. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, προσχώρησε στην Ε.Δ.Α. Το 1956 ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση και στην Κούβα. Κατά τη διάρκεια της χούντας των Συνταγματαρχών εξορίστηκε και πάλι, αρχικά στη Γυάρο και κατόπιν στη Λέρο. Με το πέρας της δικτατορίας και τη μεταπολίτευση, ο Ρίτσος έγινε ευρέως γνωστός, τόσο στον ελλαδικό χώρο, όσο και στο εξωτερικό, ενώ ακολούθησαν πολλές διακρίσεις και βραβεύσεις.

Η Σονάτα του Σεληνόφωτος, ο Επιτάφιος και η Ρωμιοσύνη είναι κάποια από τα σημαντικότερα ποιήματα του Ρίτσου, ενώ έχει κάνει και πολλές μεταφράσεις ξένων ποιητών όπως του Ναζίμ Χικμέτ, του Αλεξάνδρου Μπλοκ, του Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι κ.ά. Πολλά ποιήματα του Ρίτσου έχουν μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη, γνωστότερα εξ αυτών: Η Ρωμιοσύνη και ο Επιτάφιος αλλά και άλλα.

Μεταξύ των τιμητικών διακρίσεων του Ρίτσου περιλαμβάνονται το κρατικό βραβείο ποίησης και το βραβείο Λένιν.

Κι έτσι στητή και δυνατή καταμεσής στον κόσμο

κρατώντας στο ζερβί σου χέρι τη μεγάλη ζυγαριά και στο δεξί την άγια σπάθα

είσαι η ομορφιά κι η λεβεντιά κι είσαι η Ελλάδα.

Γιάννης Ρίτσος με τον Μανόλη Τσακίρη στο σπίτι του ποιητή