Λαχανικά, φρούτα, βότανα... στον κήπο & στο πιάτο!

Πράσο (Allium ampeloprasum)

Αυτό το λαχανικό το επιλέγω και το προτιμώ. Θεωρείται από τα βασικότερα φυτά του λαχανόκηπου και πράσα μπορούν να αναπτυχθούν και σε γράστρες. Από τις αρχές της άνοιξης ως τις αρχές του καλοκαιριού, μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους κατευθείαν στο έδαφος, αραιώνοντας κατά 1 εκατοστό τα φιντανάκια μεταξύ τους μόλις ξεπροβάλλουν. Μόλις το κλωνάρι τους αποκτήσει το σωστό πάχος, τα τραβάτε από το χώμα σε ματσάκια. Κινδυνεύουν από τη μύγα των κρεμμυδιών, τη σκωρίαση και άλλους μύκητες εδάφους. Για τη φύτεψη σε γλάστρες προτιμήστε νανώδεις ποικιλίες όπως η Joland ή King Richard. 

Ραντίτσιο (Cichorium intybus)

Αυτά τα μεγάλα, τραγανά και στρογγυλά κεφάλια είναι ένα είδος ραδικιού, που τα πράσινα γυαλιστερά του φύλλα, αποκτούν βυσσινιές ή μπρούντζινες αποχρώσεις. Το ραντίτσιο αντέχει στο κρύο και είναι ιδανικό για χειμερινή καλλιέργεια. Μπορείτε λοιπόν να σπείρετε αργά το καλοκαίρι για να συγκομίσετε το χειμώνα ή στις αρχές του καλοκαιριού για συγκομιδή τον Αύγουστο ή φθινόπωρο. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες π.χ. η Rossa di Verona έχει βαθύ κόκκινα φύλλα, που σχηματίζουν σφικτά κεφάλια, η Rossa di Treviso έχει φύλλα σε κόκκινο και πράσινο χρώμα, η Palla Rossa δημιουργεί σφιχτά κεφάλια με φύλλα, που κοκκινίζουν όλο και περισσότερο, καθώς η θερμοκρασία πέφτει...  

Αντίδια (Cichorium endivia)

Αν και λίγο πικρά στη γεύση δίνουν μια πινελιά στις σαλάτες και η συγκομιδή τους γίνεται κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου. Οι ποικιλίες με πλατιά και σκληρά φύλλα είναι ιδανικές για τις χειμωνιάτικες σοδειές. Το σγουρό αντίδι (φριζέ) χρησιμοποιείται πιο πολύ στις καλοκαιρινές σαλάτες. Αν σπείρετε στα μέσα του καλοκαιριού, θα πετύχετε φθινοπωρινή σοδειά. Όταν τα καλλιεργείται με σκοπό να κόβετε και να ξανακόβετε, τα φύλλα που προορίζονται για τις σαλάτες έχουν μια ελαφρά πικρή γεύση, που μπορεί να περιοριστεί μέσω τις διαδικασίας λεύκανση τους. Αυτή πετυχαίνεται σκεπάζοντας τ’ αντίδια εμποδίζοντας το φως του ηλίου να περάσει.  Προτιμούν τα ψυχρότερα κλίματα κι αγαπούν το γόνιμο υγρό χώμα. Οι συνηθέστεροι εχθροί είναι οι γυμνοσάλιαγκες και οι αφίδες.  Υπάρχουν πολλές ποικιλίες σγουρές ή πλατύφυλλες... όπως π.χ.  Green Curled, Green Curled Ruffec, Kentucky, Cornet d’Anjou, Eminence, Batavian Green…

Λουίζα (Aloysia triphylla)

Η λουίζα φυτρώνει ως ένας «εν δυνάμει» μεγάλος φυλλοβόλος θάμνος, που αν δεν κλαδευτεί, μπορεί να φτάσει τα 3 μέτρα σε ύψος και πλάτος.  Η Λουίζα είναι ευαίσθητη στο κρύο και γι’αυτό το χειμώνα χρειάζεται τη προστασία ενός προφυλαγμένου χώρου ή ένα παχύ στρώμα από χούμο  πάνω από τις ρίζες. Αν προστατευτεί από τη παγωνιά δεν θα έχει κανένα πρόβλημα το φυτό. Κάθε τέλος καλοκαιριού βγάζει μικρά λιλά ανθάκια σε επάκριες ταξιανθίες. Την Άνοιξη πρέπει να κλαδεύεται, κόβοντας τον κεντρικό βλαστό στα 30 εκατοστά από το χώμα. Τα φρέσκα φύλλα της λουίζας κόβονται για σαλάτες και γαρνίρουν κύρια πιάτα, αλλά και για ρόφημα. Αν τα αποξηράνετε θα έχετε ένα μυρωδάτο τσάι με άρωμα λεμονιού. 

Μύρτιλα (Vaccinium corymbosum)

Τα μύρτιλα είναι τα καλύτερα φυτά για γλάστρα, αφού χρειάζονται υγρό κι όξινο χώμα. Το κλάδεμα παίζει σημαντικό ρόλο για να ευνοηθεί η ανάπτυξη νέων κλαδιών, καθώς οι καρποί παράγονται σε κλάδους ηλικίας 2 ή 3 ετών. Είναι φυλλοβόλοι θάμνοι ανθεκτικοί στο κρύο, αν και οι όψιμες παγωνιές μπορεί να καταστρέψουν την ανοιξιάτικη ανθοφορία. Τα μύρτιλα σπάνια αντιμετωπίζουν ασθένειες και εχθρούς, ενώ πάντοτε καλό είναι να χρησιμοποιείται βρόχινο νερό για το πότισμα. Καλύτερα επίσης να φυτέψετε δύο φυτά, αν και τα μύρτιλα είναι αυτογόνιμα φυτά. Μια από τις πρώιμες ποικιλίες είναι η Bluecrop με μεγάλους και γευστικούς καρπούς. Άλλες εξαιρετικές ποικιλίες είναι Berkeley, η με ιδιαίτερα μεγάλα μύρτιλα Patriot, η όψιμες ποικιλίες Jersey και Coville, επίσης Herbert, Ivanhoe, Goldtraube… 

Σέσκουλο (Beta vulgaris Cicla Group)

Τα σέσκουλα είναι εντυπωσιακά φυλλώδη λαχανικά, που κόβουμε και ξανακόβουμε για σαλάτες και πίτες. Μπορείτε να σπείρετε στις αρχές της άνοιξης σε σπορείο ή μετά τα μέσα της άνοιξης σε ανοιχτούς χώρους. Να σπέρνετε αραιά, γιατί στριμωγμένα δεν αναπτύσσονται καλά τα φυτά, ενώ ο σημαντικότερος εχθρός τους είναι ο φυλλορύκτης. Χρειάζονται αλκαλικό και γόνιμο έδαφος και με πολύ καλή στράγγιση. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες όπως η Swiss Chard με σκουροπράσινα φύλλα με λευκόχρωμες νευρώσεις, η Feurio, η Bright Lights, Rhubarb, Fordhook Giant…  

Αγγούρι κι «αγγουράκι για τουρσί» (Cucumis sativus)

Τα αγγουράκια θέλουν άφθονο νερό, ζέστη, τακτική λίπανση και κάποια στήριξη, όπως πυραμίδα ή πέργκολα...αφού είναι φυτά αναρριχητικά. Την άνοιξη φυτέψτε τα γλαστράκια και κάποια μεταφυτέψτε τα σε εύφορο χώμα μετά τις τελευταίες παγωνιές.  Χρειάζονται ηλιόλουστο, ζεστό και προστατευμένο περιβάλλον. Όλα τα μικρά αγγουράκια δεν είναι αγγουράκια για τουρσί, αν και καλλιεργούνται με τον ίδιο τρόπο. Για τουρσί προτιμήστε ποικιλίες όπως Conda ή  Venio.  Άλλες ποικιλίες για εξωτερικούς χώρους είναι οι Burpless Tasty Green, Marketmore, Bush Champion… και παλαιότερες ποικιλίες όπως Crystal Lemon ή Crystal Apple...  Οι αφίδες και οι γυμνοσάλιαγκες είναι οι κυριότεροι εχθροί για τ’αγγουράκια, καθώς και ο ιός του μωσαϊκού, που μεταδίδεται με τις αφίδες.

Εστραγκόν (Artemisia dracunculus)

Το ανθεκτικό κι αρωματικό αρωματικό εστραγκόν είναι ένα από τα βασικά συστατικά του γαλλικού μείγματος fines herbes. Το φυτό φτάνει στο ύψος 1 – 1,2 μ και τα στενά φύλλα του έχουν τη μυρωδιά του γλυκάνισου. Χρειάζεται ηλιόλουστο σημείο φύτεψης και τα μικρά πρασινοκίτρινα άνθη του κάνουν την εμφάνιση τους  στα τέλη του καλοκαιριού. Μπορείτε να σπείρετε το εστραγκόν την άνοιξη σε πλούσιο χώμα με καλή στράγγιση. Αν προσβληθεί θα είναι από σκωρίαση. Το εστραγκόν μπαίνει σε σαλάτες, αλλά επίσης αρωματίζει θεσπέσια πιάτα με κοτόπουλο κι αυγό.  Οι συστάδες των μεγαλωμένων φυτών διαιρούνται είτε την άνοιξη είτε το φθινόπωρο. Η ποικιλία A.Dracunculus  υποείδος dracunculoides, το λεγόμενο ρωσικό εστραγκόν δεν έχει τόσο λεπτή γεύση όσο τ’ άλλο, αλλά είναι πιο ανθεκτικό στη παγωνιά και παράγει συχνά σπόρους.