Βρώσιμα φυτά σε γλάστρες: 1 Συμβουλή & 1 Συνταγή

Είναι υπέροχο και υγιεινό να μεγαλώνεις δικά σου φρούτα και λαχανικά... και εξίσου δημιουργικό!  Ακόμη κι αν δεν έχουμε όλοι μεγάλους κήπους, αρκούν κάποια παρτέρια, πρεβάζια και γλάστρες... ώστε να φυτέψετε και να μεγαλώστε βιολογικά λαχανικά και φρούτα. Θυμάμαι τις συμβουλές του γεωπόνου Νίκου Θυμάκη στο περιοδικό Golden Flower και το εξαιρετικό άρθρο του για τους «φαγώσιμους κήπους». Με καλή διάθεση, δημιουργικότητα και φαντασία μπορείτε να καλλιεργήσετε σε περιορισμένους χώρους και γλάστρες βρώσιμα φυτά. Κάποια είδη ευδοκιμούν σε γλάστρες, άλλα σε μικρά θερμοκήπια, άλλα σε κρεμαστά καλάθια... και εννοείται ότι η γεύση και το άρωμα τους δεν μπορούν να συγκριθούν με κανένα από αυτά του εμπορίου.

Πιπερίτσες «καυτερό»

Έχουμε κάποιες εδώ στο κήπο και σε γλάστρες, αν και ευδοκιμούν και σε πλατιά κρεμαστά καλάθια από ρατάν ή ιτιά. Οι μικρές πιπεριές γίνονται κατακόκκινες το καλοκαίρι και μπορούν να λειτουργήσουν κι ως διακοσμητικό φυτό. Μάλιστα υπάρχουν κάποια φυτά, που μπορούν ταιριαστά να μεγαλώσουν μαζί τους μέσα στην ίδια γλάστρα, όπως ο λωτός (Lotus maculatus x berhelottii) ή βερβένας. Συνήθως οι πιπερίτσες είναι η ποικιλία “Apache”, που γεμίζει τη γλάστρα με μικρούς κωνικούς καρπούς, αλλά επίσης στη γλάστρα μπορούν να φυτευθούν μαζί και καυτερές πιπεριές  “Prairie Fire” (τσίλι). Από τα μέσα του καλοκαιριού κι ως τα τέλη του, υπάρχει μια έκρηξη κόκκινου χρώματος, ενώ το χειμώνα υπάρχει ένα ωραίο πράσινο φυλλώδης φυτό. Η γλάστρα γεμίζει με μείγμα χώματος εξωτερικού χώρου.

Συνταγή

«Μαρμελάδα» τσίλι σε ψητό κοτόπουλο

Καθαρίζετε και ψιλοκόβετε 130 γρ. πιπερίτσες (αφαιρείτε σπόρους και κοτσάνια). Αν θέλετε πιο light καυτερή μαρμελάδα βάζετε λιγότερες πιπερίτσες. Προσθέτετε 1 ψιλοκομμένο ξερό κρεμμύδι, 1 λιωμένη σκελίδα σκόρδο, 5 εκατοστά ψιλοκομμένη φρέσκια ρίζα τζίντζερ, 125 ml ξύδι και 500 γρ. ζάχαρη. Όλα τα υλικά τα σιγοβράζετε σε κατσαρόλα για ένα τέταρτο της ώρας, ώσπου να σιροπιάσει το μείγμα και να δέσει, όπως γίνεται και η μαρμελάδα. Ψήνετε 4 φιλέτα στήθος κοτόπουλο στο φούρνο ή στα κάρβουνα ... και μετά τα σερβίρετε με κουταλιές καυτερής μαρμελάδας.

Ντοματίνια

Τα ντοματίνια φυτεύονται σε γλάστρες και κρεμαστά καλάθια, υπάρχουν σε αρκετές ποικιλίες (Tumbling Tom Red ή Tumbling Tom Yellow) και προσφέρουν εύγεστους και χρωματιστούς καρπούς. Μπορούν να φυτευθούν μαζί με φυτό μαϊντανού, φυτά της μη βρώσιμης θουνβέργιας (Thumbergia alata), με διάφορες ποικιλίες ρίγανης. Αν φυτέψετε το μαϊντανό στο κέντρο του καλαθιού, τότε φυτέψτε από μια ντοματιά δεξιά και αριστερά. Μπορεί να επιλέξετε τη νανώδη ντοματιά (Totem), που θα προσφέρει άφθονα νόστιμα ντοματάκια. Σε μείγμα χώματος εξωτερικού χώρου φυτεύουμε τη ντοματιά στο κέντρο της γλάστρας και βάζουμε κοντά της δύο μπαμπού ξυλάκια για να τη στηρίξουν. Στη γλάστρα εκτός από ρίγανη στα χείλη της γλάστρας, μπορούμε να σκορπίσουμε και σπόρους ρόκας (Eruca versicaria). Μόνο η ρίγανη έχει κάμποσες ποικιλίες, που μπορούμε να σπείρουμε (Origanum vulgore, Origanum vulgore «Aureum Crispum» ή «Country Cream» ή «Gold Tip»)...  

Συνταγή

Μπρουσκέτες με μοτσαρέλα και ντοματίνια

25 ντοματίνια κομμένα στη μέση, 12 μπαλίτσες μοτσαρέλα (bocconcini) και 2 κουταλιές ψιλοκομμένο φρέσκο βασιλικό σε ένα μπωλ, τα ντοστιμίζετε με αλάτι και πιπέρι και προσθέτετε 3 κουταλιές ελαιόλαδο χτυπημένο με 1 κουταλάκι μπαλσάμικο.  Ψήνετε τις φέτες ψωμί στο γκριλ ή στα κάρβουνα, τις οποίες ραντίζετε με λίγο ελαιόλαδο και τρίβετε καθεμία φέτα με μια σπασμένη σκελίδα σκόρδο. Απλώνετε το μείγμα ντομάτας στο ψωμί και μαζί απλώνετε και φύλλα ρόκας...  γαρνίρετε με λίγα φυλλαράκια φρέσκου βασιλικού.... και έτοιμες οι μπρουσκέτες για σερβίρισμα!

Φράουλες

Αν ποτίζετε και φροντίζετε τις φράουλες στη γλάστρα, θα έχετε υπέροχα ζουμερά φρούτα στο μπολ σας. Οι φράουλες καλλιεργούνται εύκολα σε γλάστρα, και αν τις έχουμε ψηλότερα από το έδαφος θα τις προστατέψετε να μη προσβληθούν από σαλιγκάρια κι άλλα ζωύφια. Το δίχτυ είναι προαιρετικό και ίσως χρειαστεί να προσθέσετε στο χώμα εξωτερικού χώρου, ένα κομπόστ υψηλής περιεκτικότητας σε κάλιο. Η ποικιλία “Elan” προσφέρει ζουμερές φράουλες από νωρίς το καλοκαίρι μέχρι το φθινόπωρο. Σε ένα καλάθι από σύρμα ή πλαστικό με ανοιχτά πλαϊνά (διάμετρο περίπου 35 εκατοστά), η φύτεψη 9 – 10 φυτών πολύφορης ποικιλίας φράουλας είναι αρκετά.

Συνταγή

Φράουλες με σως σοκολάτας

Για τη σως σοκολάτας λιώνουμε 75 γρ. κουβερτούρας και 50 γρ. σοκολάτα γάλακος σε 75 ml γάλα και ρίχνετε και 2 κουταλιές σιρόπι ζάχαρης.  Μέχρι το μείγμα να γίνει λείο, ανακατεύετε σε χαμηλή φωτιά. Κόβετε σε κύβους 250 γρ φράουλες και τα καρφώνετε σε καλαμάκια... τα οποία βυθίζετε στη ζεστή σως σοκολάτας.  Στα καλαμάκια μπορείτε να καρφώσετε κι άλλα φρούτα... όπως μπανάνα, κύβους μήλου, ροδάκινο ή ακτινίδιο...

Καλλωπιστικά κρεμμύδια & σπανάκι

Τα φρέσκα κρεμμυδάκια μπορούν να φυτευθούν μέσα σε ένα ξύλινο κουτί ή ξύλινη ζαρντινιέρα και να σας προμηθεύουν φρέσκα υλικά για τις σαλάτες σας. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες όπως “Red Beard”, “Shimonita” ή παρόμοιες ποικιλίες. Αρχικά τους σπόρους φυτέψτε τους σε δίσκους  σποράς με διαμερίσματα μέχρι να βλαστήσουν και όταν τα κρεμμυδάκια γίνουν αρκετά μεγάλα μεταφυτέψτε τα σε ξύλινο κουτί γλάστρα. Φυτέψτε τα κοντά το ένα στο άλλο, γιατί στη πορεία θα τα αριαώνετε με τη συγκομιδή.  Μαζί μπορούμε να σπείρουμε ανάμεσα στα κρεμμυδάκια σπανάκι ( ποικιλία Bordeaux) κατευθείαν στο ξύλινο κουτί.  Το σπανάκι είναι κηπευτικό υψηλής διατροφικής αξίας με βιταμίνες και σίδηρο. 

Συνταγή

Σαλάτα με σπανάκι, αχλάδια και τυρί Στίλτον

4-5 αχλάδια τα κόβετε σε λεπτές φέτες και τα ψήνετε για 1 λεπτό από κάθε πλευρά τους σε γκριλ ή αναμένη τοστιέρα. Ραντίζετε τις φέτες αχλαδιού με χυμό λεμονιού. Σε μια μεγάλη πιατέλα τοποθετείτε το φρέσκο σπανάκι περίπου 250 – 300 γρ και στη κορυφή βάλτε τις ψημένες φέτες αχλαδιών. Κόψτε λίγο κρεμμυδάκι (προαιρετικό). Ρίξτε 4 κοπανισμένα καρύδια και θρυμματισμένο τυρί Στίλτον περίπου 280 γρ.  Περιχύνετε τη σαλάτα με λίγες κουταλιές καρυδέλαιο.

Μπιζέλια & Φασολάκια

Υπάρχουν μικρόσωμες ποικιλίες φασολιών, όπως «μπαρμπούνια της Ferrari» ή «μπαρμπούνια Borlotto Firetongue» ή άλλες παρόμοιες...  Η γαλλική μικρόσωμη ποικιλία “Borlotto Fire-tongue” κάνει πράσινους λοβούς με κοκκινωπές αποχρώσεις, ενώ τα φασολάκια “Ferrari” κάνουν καταπράσινους πολύ μικρούς λοβούς. Μπαίνουν σε θερμοκήπιο μέχρι να βλαστήσουν και σε ατομικά γλαστράκια jiffy για να μη διαταραχθούν με τη μεταφύτεψη οι ρίζες τους. Φυτέψτε σε ξύλινη ζαρτνινιέρα (70 x 25 cm περίπου), επτά ή οκτώ φυτά φασολάκια “Borlotto Firetongue” σε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους και σε μία γραμμή προς τη πίσω πλευρά της γλάστρας. Μπροστά φυτέψτε τρία φυτά μπιζέλια (Lotus  tetragonolobus)...  ένα στο κέντρο και τ’άλλα δύο αριστερά και δεξιά. Ανάμεσα στα μπιζέλια μπορείτε να φυτέψετε άλλα δύο φυτά φασολάκια της ποικιλίας Ferrari.  Επίσης βάλτε καλάμια (ύψους περίπου 45 εκ.) για τη στήριξη των φυτών, που θα μεγαλώνουν.

Συνταγή

Σαλάτα με φασολάκια

Βράστε 250 γρ. φασολάκια και κόψτε άλλα 250 γρ. ντοματίνια κόκκινα και κίτρινα στη μέση. Βάζετε όλα τα υλικά σε μπολ και ρίχνετε 4 κουταλιές ελαιόλαδο, 1 κουταλιά μπαλσάμικο ξύδι, 1 ψιλοκομμένη σκελίδα σκόρδο και μια κουταλιά φυλλαράκια δυόσμου. Ρίξτε αλάτι – πιπέρι....  Σερβίρετε κρύα ή ζεστή!

Μελιτζάνες

Μελιτζάνες, όπως η μικρόσωμη ποικιλία “Baby Rosanna F1” ή  η ποικιλία μελιτζάνας “Fairytale F1” ευδοκιμούν στις γλάστρες. Η Baby Rosanna F1 κάνει μικρούς, νόστιμους μωβ καρπούς και είναι πολύ παραγωγική. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια παλιά τετράγωνη γλάστρα,  μείγμα χώματος για σπορά και η πιο ταιριαστή παρέα γι’αυτήν είναι το αειθαλές τρίχρωμο φσκόμηλο με ροζ, κρεμ και πράσινα φύλλα (Salvia officinalis Tricolor). Έτσι σε κάθε γωνία της γλάστρας φυτέψτε ένα τρίχρωμο φασκόμηλο, το οποίο κλαδέψτε ελαφρά όταν τελειώσει η άνθιση του. Οι μελιτζάνες είναι από τα πιο όμορφα λαχανικά, γιατί εκτός από τους γυαλιστερούς μωβ ή πρασινωπούς καρπούς, κάνουν πορφυρά άνθη και βελούδινα φύλλα. Μια μελιτζάνα Fairytale F1 μπορεί να φυτευθεί μαζί με αναρριχητικούς σπόρους φασολιών Λίμα της ποικιλίας “Snow White”. Φυτέψτε τη μελιτζάνα στο κέντρο της γλάστρας και γύρω της τα φασολάκια σε απόσταση 10 εκατοστών μεταξύ τους. Ποτίστε τακτικά στην αρχή και ψεκάστε ελαφρά με νερό τα φασολάκια, ώστε να τα βοηθήσετε να πιάσουν. Θα χρειαστείτε μείγμα χώματος εξωτερικού χώρου, καλά χωνεμένη κοπριά ή κομπόστ.

Συνταγή

Μελιτζάνες με παρμεζάνα και ντομάτα

Τηγανίστε σε ελαιόλαδο μια μεγάλη μελιτζάνα φλάσκα σε φέτες, ώσπου να ροδίσουν. Περίπου μισό κιλό μικρές ώριμες ντομάτες κόψτε τις σε τέταρτα και τοποθετείστε εναλλάξ σε ένα πυρίμαχο ταψάκι, φέτες μελιτζάνας και ντομάτας. Ανάμεσα στις στρώσεις ρίξτε τριμμένη παρμεζάνα και νοστιμίστε με αλάτι και πιπέρι. Βάλτε το ταψάκι σε προθερμασμένο φούρνο για 15-20 λεπτά στους 190⁰C.  Γαρνίρετε με φυλλαράκια μαϊντανού.

Πιπεριές

Υπάρχουν πολυάριθμες ποικιλίες πιπεριάς... π.χ. “Paper Lantern”, “Nosegay”, “Sweet Orange Baby” (κόκκινες και καυτερές), “Healthy” (μικρούς γλυκούς καρπούς)... κ.ο.κ.  Επιλέξτε όποιες σας αρέσουν. Ποτίστε τες καθημερινώς, χωρίς υπερβολές. Στα μέσα της άνοιξης σπέρνουμε τις πιπεριές στο ειδικό μείγμα σποράς στα μικρά γλαστράκια και τα τοποθετούμε σε θερμοκήπιο. Όταν μεγαλώσουν και δεν υπάρχει κίνδυνος παγετού, τις μεταφυτεύουμε σε μεγάλη πήλινη γλάστρα.  Οι πιπεριές κάνουν καλή παρέα με τον κόλιαντρο και το θρούμπι. Χρησιμοποιούμε μείγμα χώματος εξωτερικού χώρου και οι ειδικοί προτείνουν να καλύψουμε το χώμα στις γλάστρες με βότσαλα καφεκόκκινα. 

Συνταγή

Πικάντικη σάλτσα

Ψιλοκόβετε μισό κιλό ώριμες ντομάτες και 2 καθαρισμένες πιπεριές. Ψιλοκόβετε επίσης 1 μικρό κόκκινο κρεμμύδι και 1 σκελίδα σκόρδο. Ρίχνετε όλα τα υλικά σε ένα μπολ με 3 κουταλιές ελαιόλαδο και 1 κουταλιά χυμό λάιμ. Προσθέστε 3 κουταλιές πολύ ψιλοκομμένο κόλιαντρο. Ρίχνετε αλάτι, ελάχιστη ζάχαρη και ανακατεύετε. Σκεπάζετε το μπολ και το βάζετε στο ψυγείο για μισή με μία ώρα.