Το μικρόβιο που αντέχει στα "καθαρά δωμάτια"

Κυκλοφορείτε σε έναν ειδικά αποστειρωμένο χώρο και είστε σίγουροι ότι με όλα τα μέτρα, που έχουν παρθεί δεν υπάρχουν μικρόβια. Κι όμως οι επιστήμονες ανατρέπουν αυτά τα δεδομένα με την καταχώριση ενός μικροβίου στη λίστα ανακάλυψης των 10 νέων ειδών στον πλανήτη. Πρόκειται για ένα μικρόβιο, που βρέθηκε στο πάτωμα δύο ειδικά αποστειρωμένων χώρων, που χρησιμοποιούνται για επιστημονική έρευνα ή μεταποίηση και μάλιστα σε δύο απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη σε απόσταση μεταξύ τους, στις ΗΠΑ και τη Γαλλική Γουιάνα. Πρόκειται για «καθαρά δωμάτια» της NASA. Πάντα οι χώροι όπου προετοιμάζονται διαστημικές αποστολές διατηρούνται όσο καθαρότεροι γίνεται προκειμένου να μην υπάρχει σκόνη, που μπορεί να επηρεάσει τα όργανα, αλλά και να μην υπάρχουν γήινα μικρόβια, που θα μπορούσαν δυνητικά να μολύνουν τον Άρη ή άλλα εξωγήινα περιβάλλοντα. Ο αέρας ξηραίνεται και οι επιφάνειες καθαρίζονται με απολυμαντικά και υπεριώδη ακτινοβολία, ενώ τα ίδια διαστημικά σκάφη αποστειρώνονται με υπεροξείδιο του υδρογόνου και θέρμανση. Επιπλέον, τα καθαρά δωμάτια δεν περιέχουν θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη μικροβίων.

Κι όμως αυτό το μικρόβιο άντεξε και προκάλεσε το επιστημονικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για το Tersicoccus phoenicis, που δηλαδή ονομάστηκε «ο καθαρός κόκκος του Φοίνικα» -«καθαρός», επειδή ανακαλύφθηκε σε καθαρά δωμάτια της NASA, αλλά και «του Φοίνικα», αφού το μικρόβιο ανακαλύφθηκε στο πάτωμα της αίθουσας όπου ετοιμαζόταν η αποστολή Phoenix Mars Lander το 2007. Μάλιστα το μικρόβιο Tersicoccus phoenicis βρέθηκε και στο διαστημικό κέντρο της ESA (Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος) στο Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας, περίπου 4.000 χιλιόμετρα μακριά από την εγκατάσταση της NASA. Οι ερευνητές της NASA ενημέρωσαν ότι τα δύο εξωτικά είδη βακτηρίων βρέθηκαν στα αποστειρωμένα εργαστήρια, όπου συναρμολογούνται διαστημικά σκάφη κι όπως χαρακτηριστικά είπαν: “Ξηραίνουμε την ατμόσφαιρα, καθαρίζουμε όλες τις επιφάνειες με χημικά και τέλος αποστειρώνουμε το χώρο με υπεριώδη ακτινοβολία. Αυτό που μένει είναι ορισμένα από τα πιο ανθεκτικά μικρόβια του κόσμου, πιθανώς ικανά να ζήσουν και στο Διάστημα, όπως το Tersicoccus phoenicis. H τελευταία ανακάλυψη παρουσιάζεται στην επιθεώρηση «International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology» και αφενός δείχνει πόσο ανθεκτική είναι η ζωή στη Γη, αφετέρου δίνει μια εικόνα για τα μικρόβια, που ενδέχεται να ανακαλύψουμε μια μέρα σε εξωγήινα περιβάλλοντα.

Η δημοσίευση του Βαϊσαμπαγιάν και των συνεργατών του αφορά την ανακάλυψη του νέου είδους βακτηρίου στα καθαρά δωμάτια μιας αμερικανικής και μιας ευρωπαϊκής διαστημικής αποστολής. Ο Πάραγκ Βαϊσαμπαγιάν του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA της Καλιφόρνια δήλωσε: «Θέλουμε να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά τα μικρόβια, καθώς οι ικανότητες με τις οποίες προσαρμόζονται στα καθαρά εργαστήρια δεν αποκλείεται να τους επιτρέπουν να ζουν και μέσα σε διαστημικά σκάφη». Και συνέχισε: «Βρίσκουμε αρκετά μικρόβια σε καθαρά δωμάτια επειδή καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια για να τα εντοπίσουμε. Τα ίδια μικρόβια μπορεί να βρίσκονται στο χώμα έξω από το καθαρό δωμάτιο, δεν θα μπορούσαμε όμως να τα αναγνωρίσουμε επειδή κρύβονται από τους πολύ μεγαλύτερους αριθμούς άλλων [πιο συνηθισμένων] μικροβίων». Μέχρι σήμερα το Tersicoccus phoenicis δεν έχει αναγνωριστεί σε κανένα φυσικό περιβάλλον, δεν αποκλείεται όμως να ζει σε σπηλιές, ερήμους ή άλλα περιβάλλοντα με χαμηλά επίπεδα θρεπτικών συστατικών. 

 

Εδώ συναρμολογούνται διαστημικά σκάφη στο Jet Propulsion Laboratory της NASA.

Η ανακάλυψη του «καθαρόκοκκου του Φοίνικα» έρχεται να προστεθεί στην ανακάλυψη ενός άλλου είδους βακτηρίου, του Paenibacillus phoenicis, από ερευνητές του JPL. Το μικρόβιο έχει εντοπιστεί μόνο σε δύο περιβάλλοντα: ένα καθαρό δωμάτιο της NASA στη Φλόριντα και μια τρύπα γεώτρησης σε βάθος 2,1 χιλιομέτρων μέσα σε ένα ορυχείο μολυβδαίνιου στο Κολοράντο. Ως γνωστό ένα κουταλάκι χώμα από τον κήπο θα είχε χιλιάδες περισσότερα είδη μικροβίων και δισεκατομμύρια περισσότερα μικρόβια, από ένα ολόκληρο καθαρό δωμάτιο. Ο αριθμός των μικροβίων στο σώμα μας είναι 10πλάσιος από τα κύτταρα του οργανισμού μας. Είμαστε ένα κινητό οικοσύστημα, καθώς το σώμα μας είναι ένα «όχημα», πάνω στο οποίο ζουν και με το οποίο μετακινούνται συνεχώς τα μικρόβια. Στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό SCIENTIFIC AMERICAN υπήρξε πριν από καιρό ένα κατατοπιστικό άρθρο για τα μικρόβια, που «κουβαλάμε», παθογόνα και ωφέλιμα. Κατοικούν στο δέρμα μας, στο στόμα, στο στομάχι, στο έντερο και στα γεννητικά μας όργανα...παντού! Μια απλή χειραψία μας μπορεί να μας προσφέρει μερικές χιλιάδες ή εκατομμύρια σφαιρικά κύτταρα σταφυλόκοκκου, βεντουζοειδή κύτταρα Πιτυόσπορου, ραβδόμορφα Κορυνεβακτήρια και κυλινδρικά κύτταρα Τριχόσπορου.

Πάμπολλα μικρόβια ενδημούν στο πεπτικό  σύστημα...π.χ. το Λακτοβάκιλλο, το Στρεπτόκοκκο, το Ελικοβακτήριο του πυλωρού, το «εύθραυστο» Βακτηριοειδές, καθώς και το Θήτα-Γιώτα-Ομικρον....κ.α.  Το αβλαβές Εσερίχια Κόλι ενδημεί στο έντερο του ανθρώπου, το διαθέτει ο καθένας μας και παράγει τη βιταμίνη Κ2 εμποδίζοντας την εγκατάσταση άλλων παθογόνων βακτηρίων μέσα στο έντερο. Ενδιαφέρον έχουν και οι δημοσιεύσεις ότι οι διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους οφείλονται σε ένα μεγάλο ή μικρότερο ποσοστό στα γονίδια των μικροβίων, που φέρουν.  Και καταλήγουν...αν είναι έτσι, τότε δεν είμαστε εμείς οι κύριοι της μοίρας μας αλλά … η μικροβιακή πανίδα, αφού τα μικρόβια είναι αριθμητικά δεκαπλάσια από τα κύτταρα του ίδιου του οργανισμού μας.

Πολυήμερες θανατηφόρες πλημμύρες στη Σερβία

Χθες Τρίτη ήταν Ημέρα πένθους στη μνήμη των θυμάτων, που έχασαν τη ζωή τους στις καταστροφικές πλημμύρες στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη και που αριθμός τους έχει φτάσει τους 50. Και σήμερα κρίσιμη παραμένει η κατάσταση στις πληγείσες από τις πλημμύρες περιοχές στο βόρειο τμήμα της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, στην Μποσάνσκα Ποσάβινα και στη Σεμπέριγια, παρ' ότι σταδιακά υποχωρεί η στάθμη των υδάτων του ποταμού Σάβα. Σίγουρα το μπάζωμα πολλών καναλιών στο παρελθόν, αλλά και η ακραία βροχόπτωση μετέτρεψαν ολόκληρες περιοχές σε λίμνες. Απόψε όλη τη διάρκεια της νύχτας, συνεργεία διάσωσης προσπαθούσαν να διαφυλάξουν τα αναχώματα που προστατεύουν τις πόλεις Όρασιε, Μπιέλινα και Μπρτσκο. Ήδη από τη Δευτέρα τα νερά κατέκλυσαν την ευρύτερη περιοχή του Μπόσανσκι Σάματς και το δήμο Ότζακ.

Τα μέσα ανακοίνωσαν ότι στην περιοχή Μπόσανσκα Ποσαβίνα πρόσθετος είναι ο κίνδυνος από τη μετακίνηση ναρκοπεδίων από τα ορμητικά νερά. Μέχρι και χθες από τις πολυήμερες πλημμύρες στη χώρα επλήγησαν πάνω από ένα εκατομμύριο κάτοικοι, καταστράφηκαν περίπου 100.000 σπίτια και κτήρια, 230 σχολεία και εγκαταστάσεις ιδρυμάτων υγείας. Σήμερα ανέφεραν για μισό εκατομμύριο εκτωπισμένους από τα σπίτια τους, ενώ αύριο αναμένονται οι πρώτες εκτιμήσεις για τις συνολικές ζημιές. Εκτός από τα σπίτια, που έχουν καταρρεύσει, τους πλημμυρισμένους οδικούς άξονες, τις γκρεμισμένες γέφυρες και τις κατεστραμμένες σιδηροδρομικές γραμμές, οι Αρχές  είναι αντιμέτωποι με τις συχνές κλοπές και τις αυξήσεις τιμών στα τρόφιμα, στον εξοπλισμό και στα υλικά καθαρισμού. Οι κυβερνήσεις της Σερβίας και της Βοσνίας έλαβαν μέτρα, απαγορεύοντας την αύξηση των τιμών σε βασικά είδη διατροφής και σε προϊόντα, η ζήτηση των οποίων έχει εκτιναχθεί, όπως σκούπες, λαστιχένια γάντια και γαλότσες.

Έκκληση για βοήθεια κάνουν επίσημες Αρχές, οργανώσεις και πολίτες. Η αστυνομία προειδοποιεί για τα φαινόμενα επιτήδειων, που συστήνονται ως εκπρόσωποι ανθρωπιστικών οργανώσεων και προσπαθούν, εξαπατώντας τους πολίτες, να συγκεντρώσουν χρήματα. Η πρωθυπουργός της Σερβίας, Ζέλικα Τσβιγιάνοβιτς, που είναι και κορυφαίο στέλεχος της κυβερνώσας Ένωσης Ανεξάρτητων Σοσιαλδημοκρατών, δήλωσε ότι η απόφαση για αλλαγή του επικεφαλή ενεργειών  με διορισμό του στρατηγού Μετς ελήφθη λόγω των προβλημάτων στην εφαρμογή μέτρων απομάκρυνσης των όγκων αποβλήτων από το Ντομπόι και ανήγγειλε ότι ανάλογα μέτρα θα ληφθούν, όπου κριθεί αναγκαίο. Από το αντιπολιτευόμενο SDS αντέδρασαν με κατηγορίες κατά της πρωθυπουργού, ότι με επαίσχυντο τρόπο προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την πρωτοφανή τραγωδία για να συγκρουστεί με τις δημοτικές αρχές.

Υπολογίζουν ότι σε 5 χρόνια θα ανακάμψει η γεωργία της Σερβίας, μετά τις καταστροφικές πλημμύρες. Μέχρι και χθες οικονομική βοήθεια ύψους 451 εκατ. δηναρίων (3,89 εκατ. ευρώ) είχε συγκεντρωθεί στον λογαριασμό εθνικού νομίσματος, που άνοιξε η σερβική κυβέρνηση για την αποκατάσταση των καταστροφών, που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες, ενώ περισσότερα από 1,5 εκατ. ευρώ έχουν συγκεντρωθεί στον αντίστοιχο λογαριασμό σε ξένο νόμισμα. Τα στοιχεία έδωσε στη δημοσιότητα ο Σέρβος υπουργός Οικονομικών, Λαζάρ Κρστιτς, που διευκρίνισε ότι οι σερβικές αρχές βρίσκονται σε επαφή με όλους τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η Κυβέρνηση άνοιξε λογαριασμό στην πύλη ηλεκτρονικών πληρωμών PayPal. Επίσης ο Ερυθρός Σταυρός κάνει έκκληση για βοήθεια.

Λευκές αμμουδιές της Ελαφονήσου, Σίμος και Σαρακίνικο προς πώληση

 

H Ελαφόνησος είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση στην ιστορία της Ελλάδας. Το νησάκι  19 τετραγωνικών χιλιομέτρων βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου σε απόσταση μόνο 570 μέτρα από την απέναντι Πελοποννησιακή ακτή της Πούντας. Αντιδράσεις έχει προκαλέσει η απόφαση η Ελαφόνησος να μπει στο χαρτοφυλάκιο του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), το οποίο προσφέρει 175 στρέμματα λευκής αμμουδιάς στο Σαρακίνικο και τον Σίμο προς εκμετάλλευση. Σε συνδυασμό με το άρθρο 14 του Ν. 3986/2011 (Εφαρμοστικός Νόμος του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου ΦΕΚ 152 Α) με τη πώληση παραλίου ακινήτου μπορεί να αποκτηθεί από ιδιώτη το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας για 50 χρόνια. Δηλαδή αν αγοραστεί παράκτια έκταση στις παραλίες της Ελαφονήσου, μπορεί ο ιδιώτης να διεκδικήσει και να αποκτήσει την αποκλειστική χρήση της παραλίας μπροστά του, χωρίς δικαίωμα χρήσης από κάποιον άλλο για 50 ολόκληρα χρόνια.

Η Ελαφόνησος είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση φυσικής ομορφιάς και ιστορικής αξίας. Οι δύο παραλίες Σαρακίνικο και Σίμου της Ελαφονήσου έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000. Γι’αυτό σημειώνεται ότι το όποιο μελλοντικό σχέδιο αξιοποίησης των παραλιών κι ακινήτων θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Σύμφωνα με πληροφορίες ανάμεσα στις εγκαταστάσεις, που προτείνονται στον ενδιαφερόμενο αγοραστή είναι ξενοδοχειακή μονάδα και παραθεριστικές κατοικίες. Ήδη η βραχονησίδα Κασέλα έχει πωληθεί σε πάμπλουτο Άραβα ακολουθώντας τη μοίρα κι άλλων βραχονησίδων στο Ιόνιο. Στην Ελαφόνησο από καιρό υπάρχουν φήμες για παράνομο αποχαρακτηρισμό δασικών περιοχών σε ιδιώτες, που εμπλέκονται με πολιτικά πρόσωπα της περιοχής. 

Προς πώληση προσφέρει η κυβέρνηση έκταση 175 στρεμμάτων στο Σαρακίνικο και τον Σίμο της Ελαφονήσου, χωρίς όμως να έχει ενταχθεί ακόμη σε πρόγραμμα. Υπάρχουν πολλές αντιδράσεις κυρίως διότι βάσει Νόμου, η πρόσβαση δεν θα είναι επιτρεπτή παρά μόνο στους πελάτες τους αγοραστή - επενδυτή. Από την άλλη η ευρύτερη περιοχή της Ελαφονήσου είναι σημαντικής αρχαιολογικής αξίας, καθώς υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα, που μαρτυρούν την κατοίκηση της περιοχής από αρχαιότατους χρόνους, περίπου 5 χιλιετηρίδων. Μεταξύ της νησίδας και της ξηράς βρίσκεται η αρχαία πόλη Παυλοπέτρι, βυθισμένη ελάχιστα μέτρα κάτω από την επιφάνεια και μοναδική στο είδος της πόλη αφού έχει συγκεκριμένο σχέδιο με δρόμους, κτίρια και νεκροταφείο. Ανακαλύφθηκε το 1967 από τον Νίκολας Φλέμινγκ (Nicholas Flemming) και χαρτογραφήθηκε το 1968 από ομάδα του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ. Πιθανολογείται ότι η πόλη βυθίστηκε το 1000 π.Χ. Υπάρχουν τουλάχιστον 15 κτίρια σε βάθος 3 με 4 μέτρων και οι πρόσφατες έρευνες του 2009 αποκάλυψαν ότι εκτείνεται σε 9 στρέμματα.

Όμως κι εδώ υπάρχουν μεγάλες διαφωνίες, καθώς οι ντόπιοι προτείνουν να  δημιουργηθεί  δημόσιο θαλάσσιο πάρκο, που θα αποφέρει εισοδήματα στους Έλληνες και στη περιοχή και όχι “ιδιωτικό θαλάσσιο πάρκο”. Το γεγονός ότι η πόλη βυθίστηκε βοήθησε να διατηρηθούν τα σημερινά ευρήματα. Παρά το γεγονός της φυσικής καταστροφής από το νερό με την πάροδο των αιώνων, η διάταξη της πόλης είναι όπως ήταν πριν από χιλιάδες χρόνια. Από τον Οκτώβριο του 2009 και μετά, τέσσερις ακόμα επιτόπιες έρευνες είχαν προγραμματιστεί, σε συνεργασία ελληνικών υπηρεσιών, αλλά και διεθνών Πανεπιστήμιων και επιστημόνων. Αυτές οι έρευνες περιλάμβαναν και ανασκαφές. Ένα από τα αποτελέσματα των ερευνών ήταν να αποδείξει ότι η πόλη ήταν το κέντρο μιας ακμάζουσας βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας. 

Όλη η έκταση στην Ελαφόνησο συμπεριλαμβάνεται σε σύνοψη χαρτοφυλακίου ακινήτων του ΤΑΙΠΕΔ, ωστόσο σε αυτή τη λίστα περιέχονται ακίνητα, τα οποία θα πρέπει να αξιολογηθούν και να επιλεγούν προς εκμετάλλευση. Οι περιορισμοί είναι ιδιαίτερα αυστηροί και αφορούν περιβαλλοντικούς όρους, νομικά θέμα, ενώ λόγο έχει το Δασαρχείο. Η Ελαφόνησος μαζί με άλλες τρεις στην Λακωνία (δύο στη Γλυκόβρυση και μία στο Σκουτάρι Γυθείου) επίσης  συμπεριλαμβάνονται στη σύνοψη χαρτοφυλακίου ακινήτων του ΤΑΙΠΕΔ. Ο Δήμαρχος Ελαφονήσου έβγαλε ανακοίνωση: «Ο Δήμος Ελαφονήσου, αλλά και σύσσωμοι οι κάτοικοι και φορείς του νησιού είμαστε κάθετα αντίθετοι στο ξεπούλημα του Σίμου, του Σαρακίνικου ή οποιασδήποτε άλλης δημόσιας έκτασης της Ελαφονήσου. Με κάθε τρόπο θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε το μοναδικό και ευαίσθητο φυσικό μας περιβάλλον. Δεν αναγνωρίζουμε κανέναν επενδυτή, που στο όνομα της όποιας "αξιοποίησης" ή οικονομικού ανταλλάγματος θα θίξει τον δημόσιο χαρακτήρα των μαγευτικών μας παραλιών».

Σύμφωνα με το Δήμο Ελαφονήσου, στις εκτεταμένες παραλίες της Ελαφονήσου και πάνω στην άμμο, το κυρίαρχο είδος είναι το θαλασσόκεδρο Juniperus oxykedrus ssp Marcocarpa, που είναι από τα πιο σπάνια του Αιγαίου και της Μεσογείου. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ενδημικά φυτά, που βρίσκονται στην Ελαφόνησο, τα φυτά, δηλαδή, που δεν υπάρχουν σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Ένα από αυτά είναι το φυτικό είδος Σαπονάρια των Γιάγκελ, που αναπτύσσεται στις αμμώδεις παραλίες στη δυτική πλευρά του νησιού, σε δύο απομακρυσμένους και περιορισμένους πληθυσμούς. Βρίσκεται δε στη λίστα των 50 νησιωτικών φυτών της Μεσογείου, που κινδυνεύουν με εξαφάνιση και χρήζουν προστασίας. Το γερμανικό περιοδικό Geo Saison, ένα από τα εγκυρότερα περιοδικά τουριστικών προορισμών στην Ευρώπη, δημοσίευσε στο τεύχος Φεβρουαρίου 2014 πολυσέλιδο αφιέρωμα στην Ελαφόνησο. «Ο Σίμος δεν είναι μόνο η πιο όμορφη παραλία της Ελλάδας, αλλά βρίσκεται στο Τοp 10 των πιο ονειρεμένων παραλιών παγκοσμίως (δίπλα στο Μπαλί, Χαβάη και Μαλδίβες) …» γράφει χαρακτηριστικά η δημοσιογράφος Hannah Glaser του περιοδικού.

Ήδη από το 2013, ο Guardian ενέταξε  την Ελαφόνησο στην 1η θέση με τις δέκα ωραιότερες παραλίες της Ελλάδος, ενώ το TripAdvisor της έδωσε την πρωτιά μετά από ψηφοφορία τουριστών, που πέρασαν τις διακοπές τους στη χώρα μας σε πολυσέλιδο αφιέρωμά του τη χαρακτήρισε «επίγειο παράδεισο» εντάσσοντάς τη στις δέκα πιο ονειρεμένες παραλίες στον κόσμο!