Βαθύ Σάμου, το γραφικό

 

 Η Σάμος είναι ένα πανέμορφο νησί του Αιγαίου, που για να γράψεις γι’αυτήν και τις πόλεις και χωριά της δε φτάνει ένα άρθρο. Η Σάμος ή Βαθύ είναι η πανέμορφη πρωτεύουσα της Σάμου, που βρίσκεται στο βορειοανατολικό μέρος του νησιού. Κτισμένη αμφιθεατρικά στο βάθος του κόλπου, πήρε το όνομα της από το λιμάνι επειδή ο κόλπος είναι πολύ «βαθύς».

   

Χτισμένη σε πλαγιά καταπράσινη προσφέρει πανέμορφη θέα από όλες τις γειτονιές. Κάποια στιγμή έγινε η ενοποίηση του οικισμού Άνω Βαθύ με τη πόλη της Σάμου και έτσι έχουμε το γραφικό Βαθύ Σάμου. Πλατείες και πλακόστρωτα σοκάκια, παλιά αρχοντικά, βυζαντινές εκκλησίες, αξιοθέατα όπως το άγαλμα του λιονταριού στην πλατεία Πυθαγόρα (ανάμνηση της ηρωικής μάχης του Κάβου Φονιά) και το μνημείο πεσόντων.

 

 Εντυπωσιακός ο δημοτικός κήπος, τα επιβλητικά κτίρια όπως το δημαρχείο, το δικαστικό μέγαρο και το βουλευτήριο. Από τα κτίρια της παραλίας, ξεχωρίζει η Λέσχη αξιωματικών, η Εθνική Τράπεζα, το κτίρια της Νομαρχίας και της Ταξιαρχίας. Η συλλογή πινάκων στο δημαρχείο και το Σύνταγμα της Σάμου είναι τα πιο αξιόλογα πράγματα που πρέπει να δείτε.

Επίσης το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης είναι πλούσιο σε ευρήματα που έφεραν στο φως οι ανασκαφές στο Ηραίον και στο Πυθαγόρειο. Το νησί του ανατολικού Αιγαίου, ανατολικά του Ικαρίου πελάγους, βρίσκεται κοντινότερα στην Τουρκία από όλα τα νησιά της Ελλάδας (Στενό της Μυκάλης). 

Το 1832 το Βαθύ έγινε η πρωτεύουσα του νησιού. Εδώ βρίσκεται και το εμπορικό λιμάνι και σήμερα αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς διακοπών. Κοντινές παραλίες είναι Ροδίτσες και Γάγγου με πολύχρωμα βότσαλα και πεντακάθαρα νερά, ενώ λίγο πιο μακριά με πρόσβαση με αυτοκίνητο ή με λεωφορείο βρίσκονται οι υπέροχες παραλίες Κέρβελη, Ψιλή Άμμος, Ποσειδώνιο, Γαλάζιο και Μυρτιά.

 

Το βράδυ η πόλη είναι γεμάτη ζωή. Μπαράκια, ταβέρνες, κέντρα με ζωντανή μουσική, εστιατόρια με θέα το Αιγαίο και φυσικά παντού γεύσεις από το φημισμένο ντόπιο κρασί.

 Στο Βαθύ υπάρχουν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και συγκροτήματα, καλή υποδομή φιλοξενίας, ξενώνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια, που ανταποκρίνονται σε κάθε οικονομική απαίτηση. Απολαύστε μοναδικές συνταγές της Σαμιώτικης Κουζίνας…

 

 

Ανατολικά της πόλης βρίσκεται το Μοναστήρι της Αγίας Ζώνης, που ιδρύθηκε το 1695 από το μοναχό Μελέτιο. Σώζονται τοιχογραφίες της εποχής, ενώ ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το Ξυλόγλυπτο Τέμπλο του Ναού. Βορειοανατολικά της πόλης είναι κτισμένο το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, που χρονολογείται από τα μέσα του 17ου αιώνα και το οποίο έχει μοναδική θέα.

Δήμος Βαθέος Σάμου – Ιστορική Πινακοθήκη

Πλούσιο υλικό και ζωγραφικοί πίνακες με ιστορικά πρόσωπα στις αίθουσες του Δημαρχείου Βαθέος. Η Σάμος πρωτοστάτησε στην Επανάσταση του 1821. Αναφέρεται ως ηγετική μορφή ο Λυκούργος Λογοθέτης, ο οποίος ίδρυσε ένα αυτόνομο πολίτευμα με νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική και στρατιωτική εξουσία. Μαζί του γενναίοι αγωνιστές κατάφεραν να αποκρούσουν πολλές επιθέσεις ισχυρών τουρκικών δυνάμεων.

Το 1830 με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, η Σάμος δεν συμπεριλήφθηκε στα όρια του νέου Ελληνικού κράτους. Περί τα τέλη του 19^ου αι. οι ηγεμόνες διοίκησαν με σύνεση στο νησί κι έτσι υπήρξε πρωτόγνωρη εμπορική, βιομηχανική, πολιτική και πολιτιστική άνθιση.

 

 

Παρόλα αυτά η Σάμος εξακολούθησε να εξαρτάται από την Υψηλή Πύλη και ο λαός δεν έπαψε να αγωνίζεται για την ανεξαρτησία. Το 1862 γεννήθηκε στο Άνω Βαθύ ο πρωθυπουργός Θεμιστοκλής Σοφούλης, ο άνθρωπος που ύστερα από αγώνες ένωσε τη Σάμο με τη μητέρα Ελλάδα στις 11 Νοεμβρίου 1912.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΑΜΙΑΚΟΥ ΟΙΝΟΥ

 Στο Μαλαγάρι έχει δημιουργηθεί το Μουσείο Σαμιακού οίνου, κάτι που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε. Ένα νοητό ταξίδι στις διάφορες εποχές παραδοσιακής οινοποίησης και κατασκευής βαρελιών.

 

Εντυπωσιακές οι τεράστιες βαρέλες, τα εργαλεία των βαρελοποιών, οι χειροκίνητες αντλίες, οι πρέσες και τα φίλτρα, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι παλαιοί οινοποιοί. Στις κάβες του μουσείου θα βρείτε όλη τη γκάμα των βραβευμένων Σαμιώτικων κρασιών. Οι αίθουσες είναι γεμάτες εκθέματα των τελευταίων αιώνων…

Ο οικισμός Άνω Βαθύ

Πολλές πληροφορίες για τον γραφικό οικισμό του Άνω Βαθύ, αντλήσαμε από το λεύκωμα «Αρχιτεκτονικές Διαδρομές ενός παραδοσιακού οικισμού» που επιμελήθηκε ο Ξενοφών Παπαευθυμίου με τη στήριξη του Δήμου Βαθέος. Είναι και ο πρώτος οικισμός που εμφανίζεται κατά τους νεότερους χρόνους στον όρμο.

Πρώτες συστηματικές αναφορές έχουμε από τον Ιωσήφ Γεωργειρήνη στα 1678, με 400 κατοικίες και 4 εκκλησίες. Γραφικά σπίτια με νησιώτικη σφραγίδα, σοκάκια, δρόμοι με μεγάλες υψομετρικές διαφορές λόγω της εδαφικής διαμόρφωσης, βυζαντινές εκκλησίες μεγάλης αρχαιολογικής και θρησκευτικής αξίας, πλατείες…

Ο τύπος των κτιρίων με στέγη είναι αυτός που επικράτησε μετά τα μέσα του 19^ου αιώνα και κυριαρχεί στην αρχιτεκτονική μορφολογία του οικισμού. Βασικά χαρακτηριστικά η διώροφη κατασκευή, με το κατώγι (ισόγειος χώρος) για βοηθητικές χρήσεις (αποθήκευση και φύλαξη τροφίμων και προϊόντων) και το ανώγι (πάνω όροφος) για τη διαβίωση των κατοίκων.

 Επίσης το ιδιαίτερο μορφολογικό στοιχείο που διακρίνει τα κτίρια με στέγη, είναι το σαχνισί ή σαχνισίρι, η προεξοχή της πρόσοψης του ορόφου (ανωγιού), που διαμορφώνει έναν κλειστό εξώστη, στηριγμένο σε ξύλινους προβόλους στο ύψος του δαπέδου και ενισχυμένο συνήθως από ξύλινες λοξές αντηρίδες. Το πλάτος των δρόμων μέσα στον οικισμό κυμαίνεται από 1,5 έως και 4 μέτρα. Η θέα προς τον κόλπο είναι από παντού υπέροχη.

 Υπάρχουν σημαντικότατες εκκλησίες όπως του Αϊ Γιαννάκη, ο ναός της Παναγίας, εκκλησάκι της Αγίας Πελαγίας, της Αγίας Κάρας, της Αγίας Παρασκευής, της Αγίας Ματρώνας…  Άλλο μορφολογικό στοιχείο που συναντιέται στους δρόμους του οικισμού είναι οι φαλτσογωνιές, διαμορφώσεις εσοχών στις γωνίες των ισογείων των κτιρίων σε στροφές στενών δρόμων, ώστε να διευκολύνεται η διέλευση των υποζυγίων.